• समाचार
  • प्रदेश
  • विश्व
  • शिक्षा समाचार
  • स्वास्थ्य
  • विज्ञान/प्रविधि
  • खेलकुद
  • अर्थतन्त्र
  • राजनीति
  • जीवनशैली
  • कला मनोरंजन
  • अन्तर्वार्ता
  • अविस्कार
  • अन्य
  • About us
  • Contact us
आज:
    • समाचार
      • मुख्य समाचार
      • वीरगंज संजाल बिशेष
      • राजनीति
    • प्रदेश
      • प्रदेश नं.१
      • प्रदेश नं.२
      • प्रदेश नं.३
      • प्रदेश नं.४
      • प्रदेश नं.५
      • प्रदेश नं.६
      • प्रदेश नं.७
    • विश्व
    • शिक्षा समाचार
      • अन्तर्वार्ता
    • स्वास्थ्य
      • पोषण
      • सौन्दर्य
      • जीवनशैली
    • विज्ञान/प्रविधि
      • विचित्र संसार
      • अविस्कार
    • खेलकुद
      • देश
      • विदेश
    • अर्थतन्त्र
      • बैंक
      • बिजनेस
      • बाणिज्य
    • अन्य
      • कविता
      • दैनिक राशिफल
      • Birthday/Anniversary
    • वीरगंज संजाल TV
    होमपेज / देश

    उड्न छाडे चङ्गा

  • वीरगंज संजाल
  • १५ आश्विन २०७६, बुधबार १०:०१
  • १५८३

    Shares

    । पारिलो घामले दसैंलाई स्वागत गरिसकेको थियो । के केटाकेटी के बूढाबूढी, दसैंले छपक्कै छोपिसकेको थियो । घरका छत र खुला ठाउँमा चङ्गा उडाउने केटाकेटीको घुइँचो देखिन्थ्यो । पारिलो घामले चङ्गा उडाउने केटाकेटीलाई साथ दिइरहेको थियो । त्यो घाममा घुम्नुको मजै बेग्लै थियो । त्यसैले नरेन्द्र श्रेष्ठ (फोटो पत्रकार) ले साथीलाई भनेँ, “घुम्न जाऊँ ।”

    साथीसँगै उनी ललितपुर भैंसेपाटीको पल्लो छेउ पुगे । खोकनाको छेउमा रहेको त्यो पारिलो खुला ठाउँमा चङ्गा उडाउने केटाकेटीको घुइँचो थियो । आकाशमा उनीहरुले उडाएका चङ्गैचङ्गा थिए । साथीहरुले फोटो खिच्न थाले । नरेन्द्रले भने त्यही दिन क्यामेरा बोकेका थिएनन् । साथीले खिचिसकेपछि उनले त्यही क्यामेरा चङ्गै चङ्गाको भीडले भरिएको आकाशतर्फ क्यामेरा फर्काए ।

    आकाशमा उडिरहेका चङ्गा हेरिरहेका बच्चा र रुखभरि अड्किएका चङ्गाको फोटो खिचे । नरेन्द्रले ‘यति नम्बरदेखि चाहिँ मैले खिचेको फोटो है ! मलाई मेल गरिदे’ भने । साथीले ‘हुन्छ’ भने ।

    दुई दिन बित्यो । तीन दिन बित्यो तर साथीले फोटो पठाएन । उनले फेरि सम्झाए । साथीले ‘हुन्छ’ भन्न छोडेनन् । तर फोटो पनि पठाएनन् । नरेन्द्रलाई पनि रिस उठ्यो । उनी क्यामेरा बोकेर फेरि त्यही ठाउँ पुगे जहाँ उनले पहिला फोटो खिचेका थिए ।

    उफ् ! चङ्गाले डम्म भरिएको रुख नाङ्गै थियो । जम्मा एउटा चङ्गा र तीन जना केटाकेटी मात्रै पो छन् । त्यही एउटा चङ्गा भए पनि खिचेर कुँडिएको मन बोकेर नरेन्द्र फर्किए ।

    तर त्यही फोटो ‘हिट’ भयो । आजकल दसैं आउँदा प्रायः त्यो फोटो धेरैले प्रयोग गर्छन् । तर, नरेन्द्र स्वयंलाई भने त्यो फोटोले उति धेरै आकर्षित गर्न सकेन । उनी भन्छन्, “त्यो तस्बिर आफैंमा राम्रो र धेरैले खिच्न नसक्ने फोटो हैन । आज पनि त्यस्तो तस्बिर जसले पनि खिच्न सक्छ । अहिले पनि दसैंको बेला जुनसुकै ठाउँमा पनि त्यस्तो फोटो जोसुकैले खिच्न सक्छ । तर, साथीको क्यामेराबाट खिचेको तस्बिर भने निकै राम्रो थियो । त्यो तस्बिर आजसम्म पनि मैले भुल्न सकेको छैन । क्यामेराको लेन्सबाट बाहेक त्यो फोटो मैले आजसम्म देखेको छैन ।”

    संयोगवश मंगलबार दिउँसो फोन गर्दा उनी भैंसेपाटीको त्यही ठाउँ पुगेका रहेछन् । अर्को संयोग त्यस्तै तस्बिरको खोजीमा । तर न उनले दिनभरी घुम्दा आकाशमा चङ्गा देखे, न केटोकेटी नै । त्यतिमात्रै पनि होइन । नरेन्द्र भन्छन्, “न त्यो रुख नै छ, न चौर नै । घरैघरले भरिएछ मैले खिचेको तस्बिरको पृष्ठभूमि त ।”

    पछिल्ला केही वर्ष यता चङ्गाको तस्बिर खिच्न नपाएको उनी गुनासो गर्छन् । नरेन्द्रले चङ्गा उडाउन प्रयोग गरिने धागो बलियो बनाउन प्रयोग गरिने ‘माजा’को तस्बिर खिच्ने पनि निकै प्रयास गरे । तर कतै पनि फेला पार्न सकेनन् ।

    “बजारमा पाइने रिडिमेट धागो काटिने भएकाले माजा लगाएर धागोलाई बलियो बनाएर उडाउने चलन थियो । त्यसका लागि न्युरोड र ठमेलमा माजा बेच्न राखिन्थ्यो तर त्यो कति खोज्दा पनि भेटिएन,” नरेन्द्र भन्छन्, “चङ्गा नै देखिन छोड्यो, माजाको युनिक फोटो खिच्ने त रहर मात्रै हुने भयो ।”

    काठमाडौंका रैथाने केदारमान सिंह श्रेष्ठ चङ्गासँग जोडिएको पुरानो घटना सुनाउँछन् । “राणाकालमा चङ्गामा एन्टी राणा म्यासेज लेखेर चङ्गा उडाउने गरिन्थ्यो । जसले चेट भएको चङ्गा पाउँथ्यो, त्यसले राणा विरोधी म्यासेज पाउँथ्यो,” अग्रज पत्रकार सिंह भन्छन्, “आफू विरुद्ध म्यासेज लेखेर चङ्गा उडाएको पाइएपछि राणाहरुले चङ्गा नउडाउन उर्दी नै लगाए । तर कल्चरसँग जोडिएका कारण चङ्गा नउडाउन राणाले दिएको उर्दी पनि काम लागेन ।”

    मनोरञ्जनको वैकल्पिक माध्यम भेटिएकाले चङ्गा उठाउने चलन कम भएको उनको अनुमान छ । “सायद टेलिभिजन, मोबाइल जस्ता मनोरञ्जनका साधन भेटिएकाले पनि होला,” सिंह भन्छन्, “अर्को कुरा धागो, लट्टाई र चङ्गा महङ्गो भएर पनि चङ्गा उडाउने संस्कृति हराउँदै गयो ।”

    काठमाडौंमा आधुनिक संरचनाको विकास र त्यसको अव्यवस्थासँगै चङ्गा उडाउने संस्कृति हराउँदै गएको अग्रज पत्रकार भैरव अर्याल बताउँछन् । अग्ला घर, बिजुली र इन्टरनेटका अव्यवस्थित तार तथा पोलका कारण चङ्गा उडाउने चलन हट्दै गएको उनको भनाइ छ ।

    “अव्यवस्थित तार तथा अग्ला बिल्डिङ नै चङ्गा उडाउने संस्कृति लोप हुँदै जानुको मुख्य कारण हो,” अर्याल भन्छन्, “पानी परेको वर्ष दसैंमा चङ्गा उडाउन सकिँदैन थियो । बाँकी वर्षमा चङ्गा नउडेको वर्ष कुनै दसैं हुँदैनथियो ।”

    नौ दशक अगाडि चङ्गा उडाएको याद भैरवसँग ताजै छ । भक्तपुरको दधिकोटमा बस्दा समकालीनहरुसँग चङ्गा उडाउने प्रतिस्पर्धा नै गर्थे उनी । “चङ्गामा पुच्छर हालेर उडाउने कि नहाली उडाउने भन्ने प्रतिस्पर्धा हुन्थ्यो । पुच्छर हालेर उडाउने भन्दा नहाली उडाउने बहादुर हुन्थ्यो,” भैरव भन्छन्, “चङ्गामा ग्वाँख (चङ्गाको सन्तुलन मिलाउन दुबैतिर हालिने कागज) हालेर उडाउँथ्यौं । ग्वाँख हाल्दा राम्रोसँग उड््छ भन्ने थियो ।”

    चङ्गा काट्नेमा केटोकेटीहरुबीच प्रतिस्पर्धा हुने गरेको उनी सम्झिन्छन् । धागोमा माला लगाउने चलन थियो । माला लगाएको धागोले माला नलाएको धागोलाई अक्सर काट्ने गरेको उनी सम्झिन्छन् ।

    “चङ्गा जति धेरै काट्न सक्यो त्यो नै बहादुर हुन्थ्यो साथीभाइका बीचमा,” भैरव भन्छन्, “अहिले त चङ्गा उडाउने संस्कृति नै हराएर गयो ।”

    Share this:

    • Twitter
    • Facebook

    Like this:

    Like Loading...

    Related

    प्रतिक्रिया दिनुहोस


    सम्बन्धित समाचार
  • भारतमा उच्च संख्यामा बढ्दै कोरोना संक्रमित, एकै दिन ८८० को मृत्यु
  • कोरोना संक्रमण फेरि भयावह बन्दा यसपटक किन बालबालिका धेरै प्रभावित भए ?
  • महन्थ ठाकुरलाई प्रधानमन्त्री बनाएर भए पनि ओलीको विकल्प खोज्नुपर्छ : डा. कोइराला
  • तत्काल स्कुल बन्द नगर्ने, स्वास्थ्य मापदण्डमा कडाइ गर्ने मन्त्रिपरिषद्को निर्णय
  • समाचार खोजनको लागि याहा

    • पछिल्ला
    • मुख्य
    • लोकप्रिय

    भारतमा उच्च संख्यामा बढ्दै कोरोना संक्रमित, एकै दिन ८८० को मृत्यु

    कोरोना संक्रमण फेरि भयावह बन्दा यसपटक किन बालबालिका धेरै प्रभावित भए ?

    महन्थ ठाकुरलाई प्रधानमन्त्री बनाएर भए पनि ओलीको विकल्प खोज्नुपर्छ : डा. कोइराला

    तत्काल स्कुल बन्द नगर्ने, स्वास्थ्य मापदण्डमा कडाइ गर्ने मन्त्रिपरिषद्को निर्णय

    रोमाञ्चक खेलमा पञ्जाबसँग राजस्थान ४ रनले पराजित, सन्जुको शतक काम लागेन

    आज मंगलवार – ३१ चैत्र २०७७ को राशिफल

    चलचित्र ‘लाल मोहन जी’ मा संगीत भर्दै सन्तोष राज साहनी

    रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउने ५ पेयपदार्थ

    धेरै पसिना आउनु पनि हृदयघातको लक्षण हुनसक्ने, नगर्नुहोस् नजरअन्दाज

    प्रस्तावित नागरिकता विधेयक प्रतिगामी र पितृसत्तात्मक सोचले लिप्त : सांसद् यादव

    भारतमा उच्च संख्यामा बढ्दै कोरोना संक्रमित, एकै दिन ८८० को मृत्यु

    कोरोना संक्रमण फेरि भयावह बन्दा यसपटक किन बालबालिका धेरै प्रभावित भए ?

    महन्थ ठाकुरलाई प्रधानमन्त्री बनाएर भए पनि ओलीको विकल्प खोज्नुपर्छ : डा. कोइराला

    तत्काल स्कुल बन्द नगर्ने, स्वास्थ्य मापदण्डमा कडाइ गर्ने मन्त्रिपरिषद्को निर्णय

    रोमाञ्चक खेलमा पञ्जाबसँग राजस्थान ४ रनले पराजित, सन्जुको शतक काम लागेन

    वीरगंज अन्तर्गत पर्ने अलौंमा सशस्त्र प्रहरी द्वारा एक राउण्ड हवाई फायर

    सुर्खेतमा मंगलबार थपिए १२ संक्रमित

    कोरोना रोकथाम र नियन्त्रणमा कहाँ चुक्यो सरकार ?

    स्वास्थ्य मन्‍त्रालयको नियमित पत्रकार सम्मेलन (लाइभ)

    काेराेनाबाट वीरगञ्जमा थप एक महिलाको मृत्यु

    बारामा प्रहरी र स्थानीय बिच झडप ,हवाई फायर ,एक गम्भीर

    रौतहटमा एकैदिन थपिए ५६ जना कोरोना संक्रमित

    वीरगञ्जको आदर्शनगरका थप एक जनाको कोरोना संकमणबाट मृत्यु

    समाचार
    News

    भारतमा उच्च संख्यामा बढ्दै कोरोना संक्रमित, एकै दिन ८८० को मृत्यु

    News

    कोरोना संक्रमण फेरि भयावह बन्दा यसपटक किन बालबालिका धेरै प्रभावित भए ?

    News

    महन्थ ठाकुरलाई प्रधानमन्त्री बनाएर भए पनि ओलीको विकल्प खोज्नुपर्छ : डा. कोइराला

    News

    तत्काल स्कुल बन्द नगर्ने, स्वास्थ्य मापदण्डमा कडाइ गर्ने मन्त्रिपरिषद्को निर्णय

    News

    रोमाञ्चक खेलमा पञ्जाबसँग राजस्थान ४ रनले पराजित, सन्जुको शतक काम लागेन


    पत्राचार ठेगाना

    विरगंज स्ंजाल मिडिया प्रा.लि द्वारा सञ्चालित
    ठेगाना - वीरगंज, नेपाल
    सम्पादक -Krishna Shrivastav
    सम्पर्क ईमेल –birgunjsanjal@gmail.com
    सम्पर्क न +977-9869096688
    सुचना विभाग दर्ता नम्बर : 1505/076/077

    फेसबुक

    ट्विटर

    Tweets by birgunjsanjal

    Subscribe Now

    2021: वीरगंज संजाल तपाईंको आफ्नो न्युज | बिज्ञापन | सम्पर्क | हाम्रो बारेमा Designed by: GOJI Solution
    ↑