जनकपुरधाम । धनुषाको सबैला नगरपालिका वडा नम्बर ९ भठिहनस्थित अहिले अल्पसँख्यक र बहुसँख्यकबीच जातीय दँगा हुने सम्भावना बढेको देखिएको छ ।

बसमा यात्रु चढाउने समान्य विषयलाई जातीय रुप दिएपछि बहुसँख्यक र अल्पसँख्यकबीच तनाव उत्पन्न भएको छ ।

सबैला नगरपालिका वडा नं. ९ भठिहन र शहिदनगरको कोल्हुवामोर टाँसिएको छ । केही महिना अगाडी यादव समुदायका एक बस चालक (कोल्हुवामोर) ले मुस्लिम समुदायका एक टेम्पो सँचालक ( भठिहन) सँग यात्रु चढाउने विषयमा भएको समान्य विवादलाई राजनीतिकर्मीहरुले जातीय रुप दिएर दँगा भडकाउन लागेको देखिएको छ ।

वडा नं. ९ मा मुस्लिम, कापर, राय, सुडी, तेली, सोनारको मिक्स वस्ती छ । वडा नं. ९ भठिहनमा कापर समुदायको जनसँख्या अधिक छ । कोल्हुवामोरमा यादव समुदाय र मण्डल समुदायको वस्ती छ ।

बस चालकसँग टेम्पो चालकको भएको समान्य विवादले जातीय दम्भ देखाउँदै बस चालकले जातको आधारमा भैरव चौकलाई बलपूर्वक यादवचौक टाँसेर जातीय दँगा भडकाउने विजारोपण गरेको स्थानीयहरु बताउँछन् ।

स्थानीय तह गठन हुनु अगावै (नगरपालिका नभएको) समयमै त्यहाँ भैरव स्थान रहेकोले सो ठाउँलाई भैरवचौक राख्न स्थानीयहरुले प्रस्ताव गरेका थिए । त्यहाँका स्थानीयहरुले सो ठाउँलाई विगतदेखि नै भैरव चौक, भैरव स्थान, ब्रम्ह स्थान बन्दै आएका छन् । तर, समान्य यात्रु चढाउने विषयलाई लिएर त्यहाँका केही निर्वाचित जनप्रतिनीधिले यसलाई चुनावी फाईदा उठाउन जातीय दँगा भडकाउने षडयन्त्र गरेको आरोप भठिहनवासीको छ ।

वडा नं. ९ का वडाध्यक्ष मनिष राय अमातले सो स्थानमा चौक नामाकरणको लागि सिफारिसको अधिकार प्राप्त वडाध्यक्ष छन् । वडाध्यक्षले नाम सिफारिस गरेपछि कार्यपालिका पठाउनुपर्ने प्रावधान छ । त्यसको लागि स्थानीयहरुको राय विचार र सहमति आवश्यक रहेको प्रावधान छ । स्थानीयहरुले समेत भैरव चौकको लागि पहिलेदेखि नै तयार छन् । तर, त्यहाँ जातको हिसाबले यादवचोक लेखेपछि दुई समुदायबीच विवाद चर्केको हो ।

सबैला नगरपालिकाका पूर्व मेयर बिजय शंकर साहले नगरपालिका बन्नुभन्दा अगाडी नै भैरव चौक बनेको बताए । उनले स्थानीयहरुले पूजापाठ गरेर भैरव चौक प्रस्ताव गरेको बताए । दुई जनाबीचको समान्य विवादले जातीय रुप दिएर दँगा भडकाउन खोजिएको आरोप लगाए । उनले भने,–“दुई चार गाउँमा जातको सबाल छ, प्रतिष्ठाको सबाल छ भनेर जातबालाहरुलाई भडकाउन खोजिएको छ । यसले हुने अप्रिय घटनाको जिम्मेवार पनि जनप्रतिनीधि र प्रशासनले नै लिनुपर्छ ।”

आईतबार शहिदनगरको बालाबाखर र कोल्हुवामोरका केही व्यक्तिहरुले भठिहन निवासी एक शिक्षकलाई कुटपिट गरी स्कूलमा तोडफोड गरेका थिए । मोटरसाईकल समेत तोडफोड गरेको र केही महिलामाथि समेत अभद्र व्यवहार गरेपछि भठिहनवासी प्रतिकारमा उत्रेको थियो ।

सार्वजनिक ठाउँको नामाकरणको अधिकार नगरपालिकाको रहेको छ । सिडिओ कार्यालय र जिल्ला प्रहरी कार्यालयको रोहबरमा सो चौकको नाम भैरव चोक प्रस्तावित जानकारी गराएपनि केही जनप्रतिनीधिले राजनीतिक लाभ लिनको लागि जातीय नारा दिएको आरोप छ ।

“सँख्यात्मक हिसाबले भठिहनमा कापर समुदायको जनसँख्या सबभन्दा बढी छ, त के कापर चौक राखिदिने ? यो सबैलाई मान्य हुन्छ ? भैरव चौक त भगवानको नाममा छ, जो सबैको आस्था छ । यसलाई सबैले मानेर चल्नुपर्छ । अहिलेको युगमा जात जात गरेर कसैको भलो हुँदैन । जातभन्दा माथि सोचौँ, सबै नेपाली हो, एउटै समाजको मान्छे हौँ । एक अर्कासँग काम लाग्ने सबैको हुन्छ । राजनीतिक चढावामा नआऔँ । उनीहरुले सर्वसाधारणलाई मोहरा बनाएर राजनीतिक रोटी सेक्छ, जनताले लडेर प्राण गुमाउँछ । यसको नोक्सानी नेतालाई होईन, स्वयँम जनतालाई हुन्छ । भ्रममा नपरौँ, समाजिक सदभाव कायम गरौँ ।”– पूर्व मेयर साहले भने ।

यस सन्दर्भमा जानकारीको लागि सबैला नगरपालिकाका मेयर कारिराम यादवसँग सम्पर्क गर्दा उनले फोन उठाएनन् ।