वीरगंज संजालआर्टिक सर्कलभन्दा धेरैमाथि दुर्गम साइबेरियन टापूहरु छन् । जहाँ, अस्थिपञ्जर व्यापारी र वैज्ञानिकहरु लोप भइसकेका प्राणीहरुको खोजीमा लागेका हुन्छन् ।शताब्दीऔँ अघि लोप भएका यस्ता प्राणीका अस्थिपञ्चर त्यहाँ हिउँका कारण सुरक्षित हुन्छन् । ल्याकोभोस्की टापूमा अहिले वैज्ञानिहरुले शताब्दीऔँ अघि लोप भएको ‘केभ बियर’ (भालु) भेटेका छन् । रोचक कुरा, यसको नाक, दाँत र आन्तरिक अंगहरु पनि सुरक्षित अवस्थामा छ ।
वैज्ञानिकहरुका अनुसार यसको मृत्यु २२ हजारदेखि ३९ हजार ५ सय वर्ष पहिले भएको हुनुपर्छ । यसको प्रजाती ‘युर्सस स्पेलेयस’ अन्तिम हिउँ युगताका बाँचेको थियो र कम्तिमा १५ हजार वर्षअघि लोप भयो ।
मृगको संरक्षणमा खटिएकाहरुले सबैभन्दा पहिले भालुको शव भेटेका थिए । उनीहरुले रसको याकुस्टस्स्थित (एनईएफयु) नर्थ–इस्टर्न फेडरल युनिभर्सिटीका अनुसन्धानकर्ताहरुलाई यसबारे खबर गरे ।
‘सफ्ट टिस्युसहित भालुको पूर्ण शव भेटिएको यो पहिलो र एकमात्रै घटना हो,’ एनईएफयुकी अनुसन्धानकर्ता लिना ग्रिगोरियभाले भनिन् ।
अहिलेसम्म वैज्ञानिकहरुले ‘केभ बियर’ को अस्थिपञ्जर फेला पारेका थिए, तर सबै अंगसहितको यस्तो शव भेटिएको थिएन । जब, युरोप र एशियाका अधिकांश भूभाग हिउँले ढाकिएका थिए, त्यतिबेला केभ बियरहरु यस इलाकामा घुम्थे । यस समय हिउँमा बस्ने विशाल हात्ती (माम्मोथ), तरबारजस्तो दाँत भएका बिरालो र ठूला स्लथहरु पनि यस भूभागमा बस्थें ।
त्यतिबेला केभ बियर निकै ठूला हुन्थें, भालेको वजन २२ सय पाउन्डसम्म हुनसक्थ्यों । अहिले जीवित रहेका संसारकै सबैभन्दा ठूला भालुभन्दा यो झन्डै ५ सय पाउन्ड बढी हो । यसअघि रुसको याकुटियामा भर्खरै अर्को केभ बियरको शव भेटिएको थियो, यो बच्चा भालु थियो । वैज्ञानिकहरुले यी दुई जनावरको डिएनए तुलना गर्ने तयारी गरेका छन् ।
पृथ्वीको तापक्रम बढ्दै जाँदा, बाह्रै महिना हिउँले ढाकिने साइबेरियाली भूभागमा हिउँ पग्लन सुरु भएको छ । जसकारण, दशौँ हजार वर्षसम्म हिउँमै पुरिएर रहेका हिमयुगका प्रजातिहरुको शव भेटिन थालेको छ । ल्याकोभोस्की टापूहरु, जहाँ यो भालु भेटियो, ती क्षेत्रहरु अन्तिम हिमयुगका बाक्लो रौंसहितका हात्तीको (म्याम्मोथ) अवशेषले भरिपूर्ण छन् ।
गत वर्ष वैज्ञानिकहरुले याकुटिया नदीको किनारमा ४० हजार वर्ष पुरानो ब्बाँसोको टाउको भेटेका थिए । जसमा दाँत, दिमाग, बाहिरी छाला र रौं समेत नबिग्रेको अवस्थामा थियो । दुई दुलर्भ केभ– सिंहका डमरु र ४२ हजार वर्ष पुरानो घोडा याकुटियाको हिउँमा भेटिएका अन्य प्राचिन प्राणी हुन् । तापक्रम निरन्तर बढ्दै गएकाले थप अवशेषहरु भेटिसक्ने अनुमान छ ।
