वीरगंज संजालसुरक्षित ड्राइभिङलाई ध्यानमा राख्दै अत्यधिक रक्सी सेवन गरेको डिटेक्ट गर्न (पत्ता लगाउन) हाई ईण्ड स्मार्टफोनमा सेन्सरमाथि एक नयाँ परीक्षण भएको छ ।
एप्पलले आफ्नो एप्पल वाचमा स्वास्थ्यसम्बन्धी नयाँ फिचर ल्याउँदै गरेका बेला पिट्सबर्ग युनिभर्सिटीबाट भएको एक नयाँ अध्ययनले विद्यमान आईफोनहरुले नै विषाक्तताको मात्रा डिटेक्ट गर्न सक्ने दाबी गरेको छ ।
चाल (मोसन) मापन गर्ने यस हाल प्रयोगमा रहेका स्मार्टफोन सेन्सरहरुलाई नै प्रयोग गरिएको थियो । बीबीसी न्यूजका अनुसार अमेरिकी अनुसन्धानकर्ताले २२ जना व्यक्तिमा यो परीक्षण गरेका हुन् । जसमा मादकता मापन गर्ने सवालमा फोन ९० प्रतिशत अवस्थामा सफल देखिएको थियो ।
‘हामीसँग शक्तिशाली सेन्सरहरु छन्, जसलाई हामी जहाँ गए पनि साथमै लगिरहेका हुन्छौं,’ टोलीका मुख्य अनुसन्धानकर्ता ब्रियन सुफोलेटोले बीबीसीसँग भनेका छन्, ‘ती सेन्सरहरुलाई जनस्वास्थ्यको सेवामा कसरी प्रयोग गर्न सकिन्छ भन्ने बारेमा हामीले सिक्न जरुरी छ ।’
प्रारम्भिक चरणको यो अध्ययन निश्चित रुपमा निकै सीमित व्यक्तिहरुमा मात्रै गरिएको थियो । २१ देखि ४३ वर्ष उमेर समूहका २२ जना सहभागीमा १५ जना पुरुष थिए भने सबै गोराजातीका । सहभागी सात जना महिला मध्ये कोही पनि गर्भावस्था तथा स्तनपान गराइरहेका थिएनन् ।
अमेरिका र बेलायतमा शरीरमा भएको १०० मिलिमिटर रगतमा ८० मिलिग्रामसम्म अल्कोहल भएको मापसेलाई ड्राइभिङका लागि कानूनी मानिन्छ । परीक्षणमा सहभागी हरेक व्यक्तिलाई उक्त सीमा ननाघुञ्जेल जुस सहितको भोड्का सेवन गर्न दिइएको थियो ।
हरेक स्वयम्सेवीको पछाडि भागमा स्मार्टफोन राखिएको थियो र हरेक दुई घण्टामा सिधा लाइनमा १० पाइला हिँड्न र फर्किएर आउन लगाइएको थियो । यस्तोमा फोनले १७ जना सहभागीमा मापसेको सीमा नाघेको पहिचान गर्न सकेको थियो ।
यसरी प्रत्येक व्यक्तिको हिँडाईमा आएको परिवर्तन मापन गरी यो नतिजा निकालिएको हो । २० हजार शब्दमा लेखिएको यो सोधपत्रमा आईफोन वा एण्ड्रोइड कुन प्रयोग गरिएको थियो भन्ने कुरा चाहिँ स्पष्ट खुलाइएको छैन ।
यद्यपी फोनमा उच्च तहको एक्सिलेरोमिटर भएको चाहिँ बताइएको छ । जुन फ्ल्यागशिप एण्ड्रोइड तथा एप्पलका आईफोन फाइभपछिका मोडलमा उपलब्ध छ ।
तर सस्ता एण्ड्रोइड फोनहरुमा भने त्यति धेरै संवेदनशीलता परख गर्न सक्ने शक्तिशाली सेन्सर हुँदैनन् । अनुसन्धानकर्ताहरुले यसमा अनुसन्धानलाई निरन्तरता दिइने बताएका छन् ।
जसमा मोबाइल खल्तीमा भएको अवस्थामा यी स्मार्टफोन सेन्सरहरुले कति वास्तविक रुपमा काम गर्न सक्छन् भन्ने कुराको मापन हुनेछ । इमर्जेन्सी फिजिसयन डा सुफोलेटोले बताए अनुसार उनी आफै अल्कोहल विषाक्तताको गम्भीर शिकार पश्चात उपचारपछि निको भएका थिए ।
साथै अत्यधिक रक्सी सेवन गरी सवारी चलाउँदा भएको दुर्घटनामा उनले आफ्नो नजिकको साथी समेत गुमाउनु परेको थियो । ‘त्यसैले नै म विगत १० वर्षदेखि अत्यधिक अल्कोहल सेवनका कारण हुने मृत्यु र चोट रोक्न डिजिटल प्रविधि प्रयोग गर्ने विषयमा दत्तचित्त भएर लागेको छु,’ उनले भनेका छन् ।
‘पछिल्लो पाँच वर्षदेखि म कल्पना गर्दै आएको छु,’ डा सुफोलेटोले अगाडि भनेका छन्, ‘मानिसहरु साथीसँग गएर अत्यधिक रक्सी सेवन गर्दा त्यसले पुर्याउन सक्ने हानीको बारेमा सुरुमै अलर्ट पाउन सकुन् र उनीहरुलाई रक्सी सेवन गर्नबाट रोकेर ड्राइभिङ, झैझगडा र असुरक्षित यौन सम्पर्क जस्ता उच्च जोखिमका गतिविधिबाट जोगाउन सकियोस् ।’
एजेन्सीको सहयोगमा ।
