वीरगन्ज,२२फागुनःनेपाल आयल निगमले मोतिहारी–अमलेखगञ्ज पेट्रोलियम पाइपलाइनबाटै ६ महिनायता डिजेलसँगै २५ हजार ५ सय किलोलिटर पेट्रोल र मट्टितेलसमेत भित्र्याएको छ ।

नेपाल आयल निगम मधेस प्रादेशिक कार्यालय अमलेखगन्जका प्रमुख प्रलयंकर आचार्यका अनुसार पाइपलाइनबाट पहिलोपटक गत वर्ष अक्टोबर ४ मा ५ हजार ५ सय किलोलिटर पेट्रोल पहिलोपटक भित्रिएको थियो ।

गत वर्षकै डिसेम्बर ११ मा १० हजार किलोलिटर मट्टितेल र यस वर्षको जनवरी १० मा १० हजार किलोलिटर थप पेट्रोल भित्रिएको हो । यसअघि पाइपलाइनबाट डिजेल मात्रै आयात भइरहेको थियो । हाल पेट्रोल र मट्टितेल भित्र्याउन कुनै प्राविधिक समस्या नरहेको आचार्यले बताए । उनका अनुसार पाइपलाइनबाट भित्रिएको पेट्रोल र मट्टितेल आवश्यकताअनुसार थानकोट, विराटनगर, पोखरा र जनकपुर डिपोतर्फ पनि नियमित पठाउने गरिएको छ ।

अमलेखगन्ज डिपोको ट्यांकमा ५ हजार किलोलिटर भन्दा कम इन्धन मौज्दात हुनुअघि पाइपलाइनबाट भित्र्याउने गरिएको आचार्यले जानकारी दिए । ‘५ हजार किलोलिटरभन्दा कम मौज्दात हुन दिइँदैन,’ उनले भने, ‘यसभन्दा कम हुने अवस्था आएलगत्तै पाइपलाइनबाट आयात गरिहाल्छौं ।’

पाइपलाइन विस्तार परियोजना अन्तर्गत अमलेखगन्जस्थित प्रादेशिक डिपोमा ४ वटा नया ट्यांक निर्माण भएको छ । तिनमा ५ हजार १ सय किलोलिटर क्षमता भएका दुई र ४ हजार १ सय किलोलिटर क्षमता भएको दुई गरी ४ वटा ट्यांक छन् । तीमध्ये ३ वटा पेट्रोल भण्डारण गर्न र एउटा डिजेल भण्डारणमा प्रयोग गरिँदै छ । त्यससँगै दुईवटा २ सय ५० किलोलिटर ट्रान्समिक्स ट्यांकसमेत निर्माण भएको छ । डिपोभित्र २ किलोमिटर नयाँ पाइपलाइन पनि बिच्छयाइएको छ ।

पुराना र नयाँसमेत गरी हाल डिपोमा २ करोड ५५ लाख ९३ हजार लिटर डिजेल, एक करोड ७४ लाख ९८ हजार लिटर पेट्रोल र २२ लाख ६० हजार लिटर मट्टितेल भण्डारण गर्न सक्ने गरी ट्यांक छन् । पेट्रोल ढुवानीका लागि दुई दर्जन पूर्ण स्वचालित लोडिङ वे–रिफिलर पम्प हाउस र प्रयोगशालासमेत निर्माण गरिएको छ । डिपोमा विगतमा एक ट्यांकर इन्धन भर्न ३० देखि ४० मिनेटभन्दा बढी समय लाग्ने गरेकामा अब त्यसको आधा समयमै इन्धन भरिनेछ ।

परियोजनाअन्तर्गत फायर फाइटिङ सिस्टमको स्तरोन्नति, पानी र तेल छुट्याउने ओडब्ल्युएस सिस्टम तथा पिएमसीसी कक्षसमेत निर्माण गरिएको छ । सन् २०२३ भित्र सम्पूर्ण पूर्वाधार निर्माण सम्पन्न गर्नेगरी भारतीय कम्पनी लिखिता इन्फास्ट्रक्चर प्रालिलाई ठेक्का दिइएको थियो । परियोजनाको टेन्डर आह्वान पनि भारतीय पक्षले गरेको थियो ।

इन्डियन आयल कर्पोरेसन र नेपाल आयल कर्पोरेसनबीचको सम्झौताअनुसार १ सय २८ करोड भारु लागतमा दोस्रो चरणको परियोजनाको काम सम्पन्न भएको हो । परियोजनामा प्राविधिक काम भारतीय पक्षले र आर्थिक पाटो नेपाली पक्षले हेरेको छ । कुल लागत रकम नेपाली पक्षले भारतीय पक्षलाई किस्ताबन्दीमा हस्तान्तरण गर्ने छ ।आगलागीजस्ता दुर्घटनाबाट जोगिन डिपोभित्रको सुरक्षाका लागि तीन हजार किलोलिटर क्षमताको फायरवाटर ट्यांक समेत निर्माण गरिएको छ ।

पाइपलाइन परियोजनाअन्तर्गत पहिलो चरणको काम सम्पन्न भई गत २०७६ भदौ २५ देखि पाइपलाइनबाट डिजेलको आयात भइरहेको थियो । पाइपलाइनबाट पेट्रोलियम पदार्थ आयात हुँदा प्राविधिक नोक्सानी शून्य हुने, ढुवानी भाडामा करिब ४० देखी ५० प्रतिशत बचत हुने दाबी गरिएको छ । सवारी दुर्घटना र वीरगन्ज भन्सार तथा आसपासको क्षेत्रमा हुँदै आएको सवारी जाम पनि कम भएको छ ।शंकर आचार्य कान्तिपुर