वीरगञ्ज । पाठेघरको मुखको क्यान्सर रोकथामका लागि प्रभावकारी मानिएको एचपीभी (ह्युमन पापिलोमा भाइरस) खोप अभियान पर्सा जिल्लामा माघ २२ गतेदेखि सुरु हुने भएको छ ।

स्वास्थ्य कार्यालय पर्साका अनुसार, फागुन ६ गतेसम्म सञ्चालन हुने यस अभियान अन्तर्गत जिल्लाका १४ वटै पालिकाका ३८ हजार ५५७ बालिका तथा किशोरीलाई खोप लगाइनेछ ।

विद्यालयमा अध्ययनरत कक्षा ६ देखि १० सम्मका छात्रा तथा विद्यालय बाहिर रहेका १० देखि १४ वर्ष उमेर समूहका किशोरीलाई लक्षित गरिएको छ । खोप पाठेघरको मुखको क्यान्सरको प्रमुख कारक मानिएको एचपीभी भाइरसको सङ्क्रमण रोक्नका लागि दिइने भएकाले विशेष रूपमा किशोरी उमेर समूहमा यसको प्रभावकारिता उच्च हुने चिकित्सकहरूको भनाइ छ ।

अभियानलाई व्यवस्थित रूपमा सञ्चालन गर्न दुई चरणमा विभाजन गरिएको छ । पहिलो चरण माघ २२ देखि माघ २८ गतेसम्म सञ्चालन हुनेछ, जसअन्तर्गत वीरगञ्ज महानगरपालिकाको वडा नम्बर १ देखि १६ सम्म, पर्सागढी नगरपालिका, पोखरिया नगरपालिका, पटेर्वा सुगौली, जिराभवानी, सखुवा प्रसौनी र जगरनाथपुर गाउँपालिकाका बालिकाहरूलाई खोप प्रदान गरिनेछ ।

दोस्रो चरण माघ ३० देखि फागुन ६ गतेसम्म सञ्चालन हुनेछ, जसमा वीरगञ्ज महानगरपालिकाको वडा नम्बर १७ देखि ३२ सम्म, बहुदरमाई नगरपालिका, पकाहा मैनपुर, कालिकामाई, धोबिनी, विन्दवासिनी, छिपहरमाई र ठोरी गाउँपालिकाका लक्षित उमेर समूहका बालिकाहरूलाई खोप लगाइनेछ ।

जिल्लाका सबै सामुदायिक तथा संस्थागत विद्यालयहरूमा खोप केन्द्र स्थापना गरिनेछ भने खोप अभियानको अन्तिम दिन फागुन ६ गते छुटेका बालिकाहरूका लागि वडा स्तरीय स्वास्थ्य संस्थाहरूमा खोप उपलब्ध गराइनेछ ।

स्वास्थ्य तथा चिकित्सा विज्ञहरूका अनुसार, नेपालमा हरेक वर्ष २,१६९ महिलामा पाठेघरको मुखको क्यान्सर देखिने गरेको छ, जसमा १,३१३ जनाले ज्यान गुमाउने गरेका छन् । नेपालमा औसत रूपमा दैनिक चार महिलाको मृत्यु यसै रोगका कारण हुने गरेको तथ्याङ्क सार्वजनिक छ । पाठेघरको मुखको क्यान्सर मुख्य रूपमा यौन सङ्क्रामक एचपीभी भाइरसको सङ्क्रमणका कारण हुने भएकाले किशोरी उमेरमै खोप लगाउन सकेमा भविष्यमा क्यान्सरको जोखिम न्यून गर्न सकिन्छ ।

नेपालमा यसअघि पनि विभिन्न स्थानमा एचपीभी खोप अभियान सञ्चालन भएका थिए। गत वर्ष मात्र नारायणी अस्पतालमार्फत १,६८० किशोरीले एचपीभी खोप लगाएका थिए ।

यस वर्ष पर्सा जिल्लामा सञ्चालन हुन लागेको एचपीभी खोप अभियानलाई सफल बनाउन वीरगञ्ज महानगरपालिका, स्वास्थ्य कार्यालय पर्सा तथा स्थानीय तहका विभिन्न निकायहरूले सहकार्य गरिरहेका छन् । स्वास्थ्यकर्मी, शिक्षक, विद्यालय प्रशासन, वडाध्यक्ष तथा अभिभावकहरूलाई यो अभियानमा सक्रिय सहभागिता जनाउन आग्रह गरिएको छ । वीरगञ्ज महानगरपालिकामा सबैभन्दा धेरै १६ हजार ९४७ बालिकालाई खोप लगाइने योजना रहेको छ ।

स्वास्थ्य कार्यालय पर्साका प्रमुख डा. मुक्ति नारायण साहले खोप अभियानलाई प्रभावकारी बनाउन विद्यालय, समुदाय र स्थानीय सरकारको सक्रिय सहभागिता आवश्यक रहेको बताए ।

अभियान नेपालमा पाठेघरको मुखको क्यान्सर नियन्त्रण तथा रोकथामका लागि महत्त्वपूर्ण कदम साबित हुने अपेक्षा गरिएको छ । एचपीभी खोप निःशुल्क प्रदान गरिने भएकाले लक्षित उमेर समूहका बालिका तथा किशोरीहरूले अनिवार्य रूपमा खोप लगाउनुपर्ने स्वास्थ्य विशेषज्ञहरूको सुझाव छ ।

स्वास्थ्य तथा शिक्षा क्षेत्रका विभिन्न निकायहरूको समन्वयमा सञ्चालन हुने यस अभियानले क्यान्सर जस्तो गम्भीर रोगको रोकथाममा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउने विश्वास गरिएको छ ।