वीरगंज | नेपालले पहिलो पटक बंगलादेशलाई ४० मेगावाट बिजुली निर्यात गर्ने प्रक्रिया आजदेखि सुरु गरेको छ। यस ऐतिहासिक घटनाले नेपाल, भारत र बंगलादेश बीचको त्रिदेशीय ऊर्जा सहकार्यको नयाँ युगको शुरुआत गरेको छ।

आज दिउँसो १२:४५ बजेदेखि राति १२ बजेसम्म नेपालबाट भारतको प्रसारण प्रणाली प्रयोग गरेर बंगलादेशमा बिजुली आपूर्ति हुनेछ। यो निर्यात असोजको अन्तिम सातामा तीन देशबीच भएको सम्झौताअनुसार प्रारम्भ भएको हो। सम्झौताअनुसार, नेपालले प्रत्येक वर्षको जून १५ देखि नोभेम्बर १५ सम्म बंगलादेशलाई बिजुली निर्यात गर्नेछ।

यस निर्यातको पहिलो चरणमा ४० मेगावाट बिजुली एक दिनको लागि पठाइँदैछ। यो सम्झौताले कार्यान्वयनमा आउनका लागि करिब ६ वर्षको कठिन प्रयास र सहमति आवश्यक परेको थियो।

बंगलादेशले नेपालबाट प्रतियुनिट ६ दशमलव ४ अमेरिकी सेन्ट (नेपाली रुपैयाँमा लगभग ८ रुपैयाँ ५८ पैसा) तिर्नेछ भने, भारतले प्रसारण सेवा प्रदान गर्ने बापत प्रतियुनिट ५ दशमलव ९५ पैसा शुल्क लिनेछ। यस सम्झौताअनुसार, बंगलादेशले सन् २०३९ सम्म नेपालबाट ९ हजार मेगावाट बिजुली आयात गर्ने लक्ष्य राखेको छ।

नेपालको लागि यो निर्यातको सुरुवातले नयाँ व्यापारिक अवसरको ढोका खोलिदिएको छ भने, बंगलादेशको ऊर्जा सुरक्षामा थप मजबूती ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ। यस सहकार्यले तीन देशको आर्थिक र ऊर्जा क्षेत्रलाई थप समृद्ध बनाउन मद्दत पुर्याउने विश्वास व्यक्त गरिएको छ।

नेपाल र बंगलादेशबीचको यस बिजुली निर्यात सम्झौताले दक्षिण एसियाका ऊर्जा साझेदारीमा नयाँ ढोका खोल्ने सम्भावनाहरूलाई बलियो बनाएको छ। नेपालको ऊर्जा उत्पादन क्षमता र विकासले बंगलादेशको बढ्दो ऊर्जा मागलाई पूरा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ।

बंगलादेशको लागि यो सहकार्य अत्यन्त महत्वपूर्ण छ, विशेषगरी तिनीहरूको ऊर्जा सुरक्षा र आर्थिक वृद्धिको दृष्टिकोणले। बंगलादेशले नेपालबाट निर्यात गरिने बिजुलीको मद्दतले थप स्थिर र विश्वसनीय ऊर्जा आपूर्ति सुनिश्चित गर्न सक्छ। यससँगै, नेपालको विद्युत् क्षेत्रलाई नयाँ बजार प्राप्त भएको छ, जसले भविष्यमा विद्युत् निर्यातको क्षेत्रलाई अझ सशक्त बनाउने छ।

नेपाल र बंगलादेश बीचको ऊर्जा सहकार्यले भारतलाई पनि समावेश गर्दै, दक्षिण एसियामा ऊर्जा आपूर्ति र प्रसारणको एकीकरणको दिशा तय गरेको छ। आगामी वर्षहरूमा यस सहकार्यको विस्तार गर्ने योजना छ, जसमा बंगलादेशले नेपालबाट ९ हजार मेगावाट बिजुली आयात गर्ने लक्ष्य राखेको छ।

यस सम्झौताले त्रिदेशीय सहकार्यको महत्त्वलाई प्रस्ट्याउँदै, ऊर्जा क्षेत्रमा विभिन्न देशहरूले एकअर्कासँग सहकार्य गर्न र साझा साधनहरूको प्रयोग गर्नुपर्ने आवश्यकता पुष्टि गरेको छ। नेपाल, भारत र बंगलादेशका बीच ऊर्जा आपूर्ति सञ्जाललाई थप मजबूती दिन यो सम्झौता एक महत्वपूर्ण कदमको रूपमा मूल्याङ्कन गरिएको छ।