वीरगंज | भारतको आन्ध्र प्रदेशस्थित प्रसिद्ध तिरुपति मन्दिरको प्रसादमा जनावरको बोसो मिसाइएको आरोपले विवाद उत्पन्न भएको छ। मुख्यमन्त्री चन्द्रबाबु नायडूले पूर्वसरकारले शुद्ध घिउको सट्टा जनावरको बोसो मिसाइएको घिउ प्रयोग गरेको दाबी गरेपछि यो मुद्दा सतहमा आएको हो।
तिरुमला तिरुपति देवस्थानम (टीटीडी)का कार्यकारी अधिकृत श्यामला रावले प्रसादमा मिसावटको पुष्टि गर्दै केही घिउमा वनस्पतिको तेलसँगै जनावरको बोसो भेटिएको बताएका छन्। घिउ आपूर्ति गर्ने पाँच कम्पनीमध्ये एउटाको घिउ गुणस्तरहीन पाइएपछि कालोसूचीमा राखिएको छ। तमिलनाडुको एआर डेरी फुड्स कम्पनीले आपूर्ति गरेको घिउको नमुना परीक्षण गर्दा मिसावट पाइएको छ।
प्रयोगशालामा परीक्षण गर्दा पाँच मापदण्डहरूमध्ये सबैमा घिउ गुणस्तरहीन ठहरिएको थियो। अनुसन्धानले वनस्पतिको तेल र जनावरको बोसो दुवै मिसावट भएको पत्ता लगाएको छ। एआर डेरी फुड्सले भने शुद्ध घिउ दिएको दाबी गरेको छ।
यो विवादले धार्मिक आस्थामा धक्का पुगेको छ भने राजनीतिमा पनि मुद्दा बनेको छ। पूर्वमुख्यमन्त्री जगनमोहन रेड्डीले नायडूले आफ्नो सरकारको असफलता छोप्न यो विषय उठाएको आरोप लगाएका छन्। विभिन्न दलहरूले पनि घिउको मिसावटबारे विस्तृत अनुसन्धानको माग गरेका छन्।
तिरुपति मन्दिरमा प्रसादका रूपमा लड्डु, वडा, अप्पम जस्ता परिकारहरू वितरण गरिन्छ। तिरुपति लड्डु सबैभन्दा पुरानो र लोकप्रिय प्रसाद हो।
तिरुपति मन्दिरमा वितरण गरिने लड्डु ३०० वर्ष पुरानो परम्परागत प्रसाद मानिन्छ। मन्दिरले भक्तजनहरूलाई प्रसादको रूपमा लड्डु सित्तैमा दिन्छ भने, थप लड्डु लिन चाहनेहरूले ५० भारु तिर्नुपर्ने व्यवस्था छ। मन्दिरले दैनिक हजारौं लड्डु र वडा बनाउने गर्छ, जसको लागि विशेष भान्छा बनाइएको छ, जसलाई ‘पोट्टु’ भनिन्छ।
सन् २००९ मा तिरुपति लड्डुलाई भौगोलिक सङ्केत दिइएको थियो, जसले यसको विशिष्टतालाई प्रमाणित गर्छ। लड्डु बनाउन चना, मखन, काजु, किसमिस, चिनी र अलैँची जस्ता सामग्री प्रयोग गरिन्छ। तिरुपति मन्दिरको लड्डु प्रसाद न केवल धार्मिक आस्थासँग सम्बन्धित छ, तर आर्थिक महत्त्व पनि राख्छ।
लड्डुमा मिसावटको विषयले स्थानीय जनता र भक्तजनहरूको विश्वासमा गम्भीर आघात पुर्याएको छ। यसको कारणले गर्दा मन्दिरको व्यवस्थापनमाथि प्रश्न उठेको छ भने भक्तजनहरूले प्रसादको गुणस्तरमा सुधारको माग गरेका छन्।
यस विवादलाई लिएर आन्ध्र प्रदेशका प्रमुख राजनीतिक दलहरूले पनि आफ्नो धारणा व्यक्त गरेका छन्। भाजपा, जनसेना, कांग्रेस लगायतका दलहरूले सरकारसँग घिउमा भएको मिसावटको यथार्थ पत्ता लगाउन विस्तृत अनुसन्धान गर्न माग गरेका छन्।
यो विवादसँगै तिरुपति मन्दिरको लड्डुको गुणस्तर सुधार्ने र भक्तजनहरूको विश्वास पुनर्स्थापना गर्ने चुनौती मन्दिर प्रशासनका लागि गम्भीर बनेको छ।
