वीरगंज । बागमती प्रदेश सभाको संसदीय समितिका सभापति चयन प्रक्रिया अघि बढाइएको छ । प्रदेश सभा अन्तर्गतका ५ वटा समितिमा सभापति चयनका लागि दलहरू बिच सहमति हुन नसकेपछि निर्वाचनको प्रक्रिया अघि बढाइएको हो ।

संसदीय समितिको सभापति चयनका लागि निर्वाचन कार्यक्रम तय गर्न प्रदेश सभाका सभामुख भुवन कुमार पाठकले प्रदेश सभा सचिवालयलाई निर्देशन दिएका छन् । उनको निर्देशन अनुसार सचिवालयले बिहीबार संसदीय समितिको निर्वाचनको कार्यक्रम तय गरी सभामुख पाठकबाट स्वीकृति लिएर सूचना प्रकाशन गरेको छ ।

सचिवालयले जेठ ४ गते मनोनयन दर्ता र जेठ ५ मा संसदीय समितिको सभापति चयनका लागि निर्वाचन गर्ने मिति तय गरेको छ ।

बुधबार दिनभर संसदीय समितिको सभापति चयनका लागि दलहरूले सहमतिका लागि गरेको प्रयास विफल भएको थियो । प्रदेश सभाका मुख्य दलहरूबिच संसदीय समितिका सभापति पदमा भागबण्डाको विषयमा हानथाप छ ।

सहमति जुटाउन भन्दै प्रदेश सभाका प्रमुख ५ दलका सचेतकहरू सदस्य रहेको कार्यदल निर्माण गरी छलफल भएको थियो । तर, उक्त कार्यदलमा समितिको सभापतिमा दलहरूले आ–आफ्नो मागदाबी कायम राखेपछि सहमतिको प्रयास असफल बनेको थियो ।

मुख्यमन्त्री शालिकराम जम्कट्टेलले प्रदेश सभाका प्रमुख ५ दललाई एक/एक वटा सभापति दिने प्रस्ताव अघि बढाएका थिए । उक्त प्रस्तावलाई निष्कर्षमा पुर्याउन कार्यदलले छलफल गरेको थियो । सहमति जुट्न नसकेपछि प्रदेश सभा सचिवालयले बुधबार बसेको प्रदेश सभाको बैठकमा संसदीय समितिको सदस्यहरू हेरफेर तथा नाम अनुमोदन गरेको थियो ।

नेकपा माओवादी केन्द्र बागमती प्रदेशका प्रमुख सचेतक रत्नप्रसाद ढकालले दलहरूबिच सहमति जुट्न नसकेपछि निर्वाचन प्रक्रियाबाटै समितिको सभापति चयन गर्ने तयारी अघि बढाएको बताए । विशेषगरी समितिको सभापतिमा प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली कांग्रेस सहमति गर्न तयार नभएको उनको भनाइ छ ।

मुख्यमन्त्री जम्कट्टेलले गरेको प्रस्ताव अनुसार भागबण्डाका लागि नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एमाले, नेकपा एकीकृत समाजवादी, राप्रपा सहमत भए पनि कांग्रेसले २ समितिको सभापति माग गरेकाले सहमति जुट्न नसकेको ढकालले बताए ।

प्रमुख प्रतिपक्ष दल कांग्रेस संसद्को अङ्कगणितको विश्लेषणसहित निर्वाचनमा जाने रणनीतिमा छ । आफ्ना ३७ सांसदको बलमा समितिको सभापति हत्याउने योजना कांग्रेसले बनाएको छ ।

२ वटा समितिको सभापति आफ्नो ‘बटमलाइन’ बनाएर सहमतिका लागि छलफलमा बसेको संसदीय दलका मुख्य सचेतक गोविन्द लम्सालले बताए । प्रदेश सभाकै ठुलो दल भएको हैसियतले कांग्रेसले २ वटा समितिको सभापति माग गरेको र निर्वाचन भएको खण्डमा ३ वटा समितिको सभापति लिन सक्ने अवस्था रहेको उनले बताए ।

सङ्कट टार्न मन्त्रालय विभाजन

सामान्य बहुमतका साथ सरकारको नेतृत्व गरिरहेका मुख्यमन्त्री जम्कट्टेलले संसदीय समितिको सभापति चयनमा समस्या हुने देखेपछि मन्त्रालय विभाजन गरेका छन् । समितिको सभापति चयनमा कांग्रेसले फरक ढङ्गको समीकरण निर्माण गर्ने तयारी गरेपछि मुख्यमन्त्री जम्कट्टेलले प्रदेशको १२ मन्त्रालयलाई १३ बनाएका छन् ।

विनाविभागीय मन्त्रीको व्यवस्थापन गर्न कठिन परिरहेको अवस्थामा एकीकृत समाजवादीबाट मन्त्री बनेकी रमा आले मगरलाई बुधबार बसेको मन्त्रिपरिषद्ले मन्त्रालय विभाजन गरी जिम्मेवारी तोकेको छ । मन्त्री आले मगरलाई युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयको जिम्मेवारी तोकेको हो ।

मन्त्री आले मगरको जिम्मेवारी नतोकेको खण्डमा एकीकृत समाजवादी संसदीय समितिको सभापतिको निर्वाचनमा गठबन्धनभन्दा बाहिर जान सक्ने अवस्था देखेपछि जिम्मेवारी तोकिएको एक सांसदले बताए । उनका अनुसार संसदीय समितिको सभापति निर्वाचनमा फरक ढङ्गको राजनीतिक परिस्थिति विकास भइरहेकाले त्यसलाई रोक्न मुख्यमन्त्रीले मन्त्रालय विभाजन गरेर गठबन्धनमा सन्तुलन कायम गर्ने खोजेका हुन् ।

त्यसो त विभागीय मन्त्रीलाई राजीनामा गराएर संसदीय समितिको सभापति निर्वाचनमा सहभागी गराउने रणनीति समेत गठबन्धनबाट भएको थियो । यद्यपि राजनीतिक रूपमा दीर्घकालीन असर देखिने मूल्याङ्कनपछि सो रणनीतिबाट गठबन्धन दल फिर्ता भएको थियो ।

फरक समीकरण सहितको रणनीतिमा कांग्रेस

यता प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेपाली कांग्रेसले संसदीय समितिमा फरक ढङ्गको समीकरण बनाउने पहल गरेको छ । सरकारको सामान्य बहुमतलाई पराजित गर्नेगरी फरक समीकरणसहित हाबी हुने कांग्रेसको दाउ छ ।

कांग्रेसले प्रतिपक्षमा रहेका दलहरूलाई साथमा लिएर समितिको सभापति निर्वाचनमा होमिने तयारी गरेको हो । कांग्रेसले सत्तारुढ दललाई समेत सो समीकरणमा सहभागी गराउन कसरत गरिरहेको बुझिएको छ । कांग्रेसले आफ्ना ३७ सदस्यको बलमा साना दललाई समेत ३ वटा समितिको सभापति दिने गरी रणनीति बनाएको छ ।

कांग्रेसले २ र अन्य दललाई ३ वटा समितिको नेतृत्व बाँड्ने कांग्रेसको योजना छ । कांग्रेसले प्रत्येक समितिमा आफ्ना ७ जना सदस्य रहने र निर्वाचन जित्नका लागि ९ जना आवश्यक रहेकाले फरक ढङ्गको समीकरण निर्माणमा ३ समितिको सभापति साना दललाई दिने तयारी गरेको हो ।

नेपाली कांग्रेस बागमती प्रदेश संसदीय दलका उपनेता रामकृष्ण चित्रकारले गठबन्धन नेतृत्वको सरकार संसदीय समितिको निर्वाचनमा विफल हुने दाबी गरे । उनले गठबन्धन दलले बनाएको रणनीति फेल गरेर अधिकांश समितिको सभापति प्रतिपक्ष दलले जित्ने बताए ।

‘संसदीय समितिको सभापति पदमा निर्वाचनपछि सरकार थप सङ्कटमा पर्नेछ । यो सरकार निल्नु न ओकल्नुको अवस्था आउँदैछ,’ उनले भने, ‘सत्ता पक्षले जुनसुकै रणनीति बनाए पनि निर्वाचनमा कुनै अर्थ रहँदैन ।’

बागमती प्रदेश सभामा प्रदेश मामिला समिति, अर्थ तथा विकास समिति, सार्वजनिक लेखा समिति, शिक्षा, स्वास्थ्य तथा कृषि समिति र उद्योग, पर्यटन तथा वातावरण समिति छन् ।