वीरगंज | वीरगन्जकाे सिर्सिया सुक्खा बन्दरगाह (ड्राइपोर्ट) बाट एउटा वस्तु घोषणा गरेर अर्कै वस्तु भित्त्याउने गरिएको खुलासा भएको छ । ठूला व्यापारिक घराना, भन्सारका उच्च अधिकारी र सत्तासीन राजनीतिको मिलेमतोमा यस्तो धन्धा चलेको पोल खुल्न थालेपछि अहिले यो प्रकरणलाई गुपचुप पार्न खोजिएको छ । कुखुराको दाना र मुसुरोको दाल ल्याएको भनिएका कन्टेनरमा सुपारी, मासको दालमा पोस्ता दाना, हार्डवेयरका सामानमा स्कूटरलगायत अन्य सामान फेला परेपछि ड्राइपोर्टदेखि भन्सार विभागसम्म खैलाबैला मच्चिएको छ ।

भन्सार विभागको टोलीले पटकपटक वीरगन्ज आएर कन्टेनर खोल्ने र जाँचबुँझको काम गरिरहेको छ । यस्ता कन्टेनरमा शुरूको तहमा घोषणा गरिएअनुसारको सामान र त्यसपछि अन्य सामान भेटिएको छ । गिरोहले भन्सारको हरियो लेनमा जाँचपास हुने वस्तु घोषणा गरेर प्रतिबन्धित सामान भित्त्याउने गरेको खुलासा भएको छ । भन्सारमा भित्रिएका मालसामानको हरियो, पहेंलो र रातो लेनमा जाँचपास हुन्छ । हरियो लेनमा आउने वस्तु आयातकर्ताको घोषणाकै भरमा भन्सार अधिकारीले जाँचपास गर्छन् । पहेंलोमा कागजातको जाँच हुन्छ । रातो लेनमा कागजात र मालसामान दुवैको जाँच गरेरमात्रै छोडिन्छ । ‘यसमा अनुसन्धान भइरहेको छ । भन्सार विभागबाट टोली आएर अनुसन्धान गरिरहेको छ । यो धन्धामा जोजो संलग्न छन्, सबै कारबाहीको दायरामा आउँछन्,’ भन्सार विभागका एक अधिकारीले भने ।

ड्राइपोर्टमा वर्षौंदेखि अलपत्र छोडिएका कन्टेनर लैजान ड्राइपाेर्ट भन्सारले गत मङ्सिर १० गते सूचना निकालेर प्रक्रिया अगाडि बढाएपछि यस्तो रहस्य खुलेको हो । २०७६ चैतदेखि राखिएका कन्टेनरको जाँचपास नगराए जफत हुने सूचना निकालेर प्रक्रिया अघि बढाएको थियो । २०७६ चैतमा सरकारले केराउ, मरिच, सुपारी, छोकडाजस्ता वस्तुको आयातमा प्रतिबन्ध लगाएको थियो । यसरी प्रतिबन्ध लगाएको बेला तत्कालीन सत्ता राजनीति, भन्सार विभागका उच्च अधिकारी, ड्राइपोर्ट भन्सारका कर्मचारी र व्यापारीको मिलेमतोमा यो काम भएको ड्राइपोर्ट भन्सारका एक अधिकारीले बताए । ‘तलदेखि माथिसम्म सेटिङ नभई यो हदसम्मको बदमासी हुनै सक्दैन । यो सबै मिलेमतोमै भएको हो,’ ती मालसामान भित्रिँदाताका भन्सार विभागमा कार्यरत एक अधिकारीले भने ।

‘शुरूको केही समय सेटिङमा यो धन्धा निर्बाध रूपमा चले पनि व्यापारीले ‘शर्तभन्दा बढी’ सामान भित्त्याउन थालेपछि कन्टेनर रोकिएका हुन्,’ उनले भने । अहिले ड्राइपोर्ट भन्सारले फरक वस्तु घोषणा गरेर मालसामान भित्त्याउने आयातकर्तालाई उपस्थित हुन पत्र काटेको छ । भन्सारले यही माघ पहिलो साता पनि आधा दर्जन आयातकर्तालाई ७ दिनको समय दिएर उपस्थित हुन भनेको छ । भन्सार हातामा प्रवेश गरेको ६० दिनभित्र मालसामान जाँचपास गराइसक्नुपर्ने प्रावधान भन्सार ऐनमा छ । यो समयभित्र जाँचपास नगराए जफत गर्न सकिने व्यवस्था छ । वर्षौंदेखि बन्दरगाहमा अलपत्र छोडिएका ४ सयभन्दा बढी कन्टेनरको जफत प्रक्रिया भन्सार प्रशासनले अघि बढाएपछि सेटिङमा चलेको यस्तो धन्धाको पोल खुलेको हो ।

ड्राइपोर्ट भन्सारमा सरुवा भएर आएलगत्तै प्रमुख भन्सार अधिकृत डा. रामप्रसाद मैनालीले यो सूचना निकालेका हुन् । शुरूमा यसबारेमा सूचना सार्वजनिक गरे पनि पछिल्लो समयमा भन्सार नै सूचना लुकाउन लागिपरेको छ । सूचना अधिकारी सुशील शर्मालाई यसबारेमा सोध्दा ‘अनुसन्धानमा रहेको’ भन्दै केही बताउन चाहेनन् । ‘विभागले नै सबै हेरिरहेको छ । अनुसन्धान पूरा नहुँदासम्म केही पनि भन्न मिल्दैन,’ उनले भने । यो प्रकरणमा ड्राइपोर्ट भन्सारका तत्कालीन अधिकारीदेखि भन्सार विभागसम्मका पदाधिकारी तानिने भएपछि सूचना लुकाउन थालिएको हो । यसमा मुछिएका व्यापारिक घरानाहरूले प्रकरण सामसुम बनाउन सत्ता राजनीतिको ‘उच्च तह’को नाममा दबाब दिइरहेको भन्सारका एक अधिकारीले बताए ।