वीरगंज । माघ १२ गते बुधबार हुने राष्ट्रियसभा निर्वाचनको मौन अवधि सुरु भइसकेको छ । राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा सत्तारुढ पाँच दलीय गठबन्धनले साझा उम्मेदवार बनाएको छ भने प्रतिपक्षी एमालेले मधेश प्रदेशमा लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीसँग तालमेल गरेको छ ।

राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा प्रदेश सांसद र स्थानीय तहका प्रमुख÷उपप्रमुख मतदाता रहेको निर्वाचक मण्डलबाट मतदान हुने संवैधानिक व्यवस्था छ । राष्ट्रियसभा निर्वाचन ऐनअनुसार प्रदेश सांसदको मतभर ४८ छ भने स्थानीय तहका पदाधिकारीको १८ मात्रै छ ।

सातै प्रदेशमा गरी १९ पदका लागि हुने चुनावमा ४३ जना उम्मेदवार रहेका छन् । दलहरुसँग स्थानीय तह र प्रदेशसभामा भएको मतभारका आधारमा मूल्यांकन गर्दा सातै प्रदेशमा पाँच दलीय गठबन्धनका तर्फबाट उम्मेद्वार बनेकाहरुले जित्ने निश्चित जस्तै देखिन्छ ।

तर प्रदेश १ मा गठबन्धन र एमालेको मतभारमा थोरै मात्र फरक रहेकाले एमाले क्लिन स्वीप हुनबाट जोगिन्छ कि भन्ने आशामा छ । तर उसले राप्रपासँग गठबन्धन गर्दा केही सहज हुने भए पनि सोमबार दिउँसोसम्म सहकार्य गर्ने निर्णय सार्वजनिक भएको छैन ।

प्रदेशबाट निर्वाचित हुने १९ सिटमा कांग्रेसले ६, माओवादी र समाजवादीले पाँच/पाँच, जसपालाई दुुई र जनमोर्चाले एक सिटका लागि उम्मेदवारी दिएको छ । एमालेले १९ वटै पदमा उम्मेद्वारी दिएको छ ।

यस्तो छ प्रदेशहरुको अंक गणित

प्रदेश १
राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा प्रतिस्पर्धात्मक अवस्था भनेकै प्रदेश १ मा देखिएको छ । यस प्रदेशमा पाँच दलीय गठबन्धनसँग ४६६८ मतभार छ । ५० जना प्रदेशसभा सांसद र १२६ पालिकाका प्रमुख र उपप्रमुख गठबन्धनमा आवद्ध दलका छन् ।
त्यस्तै एमालेसँग ४१ प्रदेश सांसद र १४२ प्रमुख र उपप्रमुखसहित ४५२४ मतभार छ । यस हिसाबले सत्ता गठबन्धन १२६ मतभारले मात्रै अघि देखिन्छ । यदि १ प्रदेश सांसद र चार पालिका पदाधिकारीसहित १२० मतभार रहेको राप्रपासँग एमालेले तालमेल ग¥यो भने पनि उसलाई अझै ६ मतको कमी देखिन्छ ।
तथापि गोप्य मतदान हुने हुँदा सत्ता गठबन्धनमा आबद्ध केही मात्रै सांसद वा पालिका पदाधिकारीको मत तान्न सकेको अवस्थामा एमालेले जित्न सक्ने देखिन्छ ।
प्रदेश १ मा गठबन्धनतर्फ झापाबाट नेपाली कांग्रेसका गोपाल बस्नेत, महिलातर्फ भोजपुरबाट नेकपा एकीकृत समाजवादीकी जयन्ती राई र जनता समाजवादी पार्टीतर्फबाट अपांगता भएका वा अल्पसंख्यकमा हेमराज थुलुङ राईले उम्मेदवारी दिएका छन् ।
एमालेका तर्फबाट मोरङबाट गुरु बराल, महिलातर्फ सुमित्रा भण्डारी र अपाङ्ता एवं अल्पसंख्यकमा सोनाम ग्यालञ्जेन शेर्पा उम्मेद्वार छन् ।

मधेश प्रदेश
राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा सत्ता गठबन्धन मधेश प्रदेशमा भारी मतका साथ अघि देखिन्छ । सत्ता गठबन्धनसँग मतभार ७१९४ छ । गठबन्धनसँग प्रदेश सांसद ८९ र पालिकाका पदाधिकारी १८९ जना छन् ।
एमालेसँग प्रदेश सांसद ८ र पालिका तहमा पदाधिकारी ३१ जना भइ मतभार ९४२ मात्रै छ । चुनावी तालमेल गरेको लोसपाको प्रदेशभामा १६ जना सांसद र स्थानीय तहमा ४४ पदाधिकारी गरी १५६० मतभर देखिन्छ ।
एमाले र लोसपाबीचको चुनावी तालमेलबाट जम्मा मतभार २५०२ हुन्छ । जुन पाँच दलीय सत्ता गठबन्धनसँग भएको भन्दा ४६९२ ले कम हो । एमालेका उम्मेदवार उसमान अंसारी (सूर्य छाप) र महिलातर्फ लोसपाका उम्मेदवार रुपाकुमारी यादव (साईकल छाप) लाई मतदान गर्ने सहमति भएको छ ।
गठबन्धनबाट मधेश प्रदेशमा महिलातर्फ गठबन्धनबाट माओवादी केन्द्रकी उर्मिला अर्याल र अन्यतर्फ गठबन्धनबाट जसपाका मोहमद खालिद उम्मेद्वार छन् ।

बागमती प्रदेश
बागमती प्रदेशमा पनि पाँच दलीग सत्ता गठबन्धन सहजै जित्ने अवस्थामा छ । यो प्रदेशमा सत्ता गठबन्धनसँग ४८९० मतभार छ भने एमालेसँग ४१५२ छ । गठबन्धनमा आबद्ध दलहरुसँग प्रदेशसभामा ५८ जना सांसद छन् भने पालिका तहमा ११७ जना पदाधिकारी छन् ।
त्यस्तै एमालेको प्रदेशसभामा ४३ जना सांसद छन् भने स्थानीय तहमा ११६ जना प्रमुख र उपप्रमुख छन् ।
यहाँबाट महिलातर्फ गठबन्धनबाट समाजवादीकी गोमादेवी तिमिल्सिना र अन्यतर्फ गठबन्धनबाट कांग्रेसका कृष्णप्रसाद पौडेल उम्मेदवार बनाएको छ । एमाले महिलामा निरकुमारी कुँवर र अन्यमा गोपाल शाक्यलाई उम्मेदवार बनएको छ ।
यस प्रदेशमा नेमकिपाले गीता काफ्ले र कृष्णबहादुर तामाङलाई पनि चुनावी मैदानमा उतारेको छ ।

गण्डकी प्रदेश
गण्डकी प्रदेशमा पनि सत्ता गठबन्धन बलियो देखिन्छ । उसँग ३०८४ मतभार छ भने एमालेसँग २५३८ छ । यो प्रदेशमा गठबन्धनमा रहेको नेकपा एस सबैभन्दा कमजोर देखिन्छ । एससँग एक जना मात्रै स्थानीय तहका पदाधिकारी रहेका छन् ।
गठबन्धसँग यहाँ २९ जना प्रदेश सांसद र ९४ जना प्रमुख र उपप्रमुख रहेका छन् । यस प्रदेशबाट महिलातर्फ गठबन्धनको उम्मेद्वार कांग्रेसकी कमला पन्त छिन् । दलिततर्फ गठबन्धनबाट माओवादी केन्द्रका भुवन सुनार र एमालेबाट अर्जुनकुमार सुनाम प्रतिस्पर्धामा छन् ।
त्यस्तै अन्यतर्फ गठबन्धनबाट माओवादीका सुरेश आले मगर र एमालेबाट पूण्यप्रसाद पौड्यालले उम्मेदवारी दिएका छन् । एमालेकी लिला पोखरेल महितातर्फकी उम्मेदवारी छिन् ।

लुम्बिनी प्रदेश
एमाले फुटको असर लुम्बिनी प्रदेशमा खासै नपरे पनि यहाँ समेत सत्ता गठबन्धन नै अगाडि छ । लुम्बिनीमा एमालेको मतभार ३२३४ छ भने गठबन्धनसँग ४३१४ रहेको छ ।
यस प्रदेशबाट महिलातर्फ गठबन्धको उम्मेद्वारको रुपमा एकीकृत समाजवादीका राजेन्द्रलक्ष्मी गैरे र एमालेबाट भारती उपाध्याय खनाल छन् । त्यस्तै दलिततर्फ गठबन्धनबाट राष्ट्रिय जनमोर्चाका तुलप्रसाद विश्वकर्मा र एमालेबाट कृष्ण सुनार प्रतिस्पर्धामा छन् ।
अन्य कोटामा गठबन्धनबाट कांग्रेसका युवराज शर्मा र एमालेका रामदयाल गुप्ताले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् ।

कर्णाली प्रदेश
कर्णाली प्रदेशमा सत्ता गठबन्धन एमालेको तुलनामा दोब्बर बढी मतभार छ । यहाँ एमालेसँग १४३४ मतभार छ भने गठबन्धनसँग २८९८ मत छ । गठबन्धनका उम्मेद्वारले जित्ने सुनिश्चित देखिएको यो प्रदेशमा महिलातर्फ गठबन्धनको उम्मेद्वारका रुपमा कांग्रेसकी दुर्गा गुरुङ र एमालेकी गंगा थापा महत प्रतिस्पर्धामा छन् ।
त्यस्तै अपाङ्गता वा अल्पसंख्यकतर्फ गठबन्धनबाट माओवादीका नरबहादुर विष्ट र एमालेका पदमबहादुर माझी उम्मेद्वार बनेका छन् । अन्यकोटामा गठबन्धनबाट एकीकृत समाजवादीका उदयबहादुर बोहोरा र एमालेका चुडामणि शर्माबीच प्रतिस्पर्धा हुँदैछ ।

सुदुरपश्चिम प्रदेश
यो प्रदेशमा पनि सत्ता गठबन्धन एमालेभन्दा दोब्बर मतान्तरले अघि छ । यहाँ गठबन्धनको मतभार ३७९२ देखिन्छ भने एमालेसँग १७८८ छ । यहाँ महिला, दलित र अन्य कोटामा प्रतिस्पर्धा हुँदैछ ।
जसमा महिलातर्फ गठबन्धनले एकीकृत समाजवादीकी मदनकुमारी शाह (गरिमा)लाई उम्मेद्वार बनाएको छ भने एमालेले सन्तोषकुमारी शर्मालाई अघि सारको छ ।

दलित कोटामा गठबन्धनबाट माओवादी केन्द्का जगतबहादुर सार्की र एमालेका नरेशकुमार विश्वकर्माबीच प्रतिस्पर्धा हुँदैछ भने अन्यतर्फ कांग्रेसका नारायण दत्त मिश्र र एमालेका डिल्लीराज भट्ट उम्मेदवार भएका छन् ।