जनकपुरधाम । गत वर्ष कोरोनाको ‘हटस्पट’ बनेको प्रदेश २ पुनः एक पटक ‘हटस्पट’ बन्ने संकेत देखिएको छ। यस प्रदेशका ८ वटै जिल्ला भारतसँग जोडिएको भएपनि सरकारले यसलाई व्यवस्थित गर्न नसकेपछि पुनः जोखिम बढ्दै छ।

प्रदेशका ८ वटै जिल्लाको भारतसँग खुल्ला सीमानाका भएका कारण भारतबाट नेपाल र नेपालबाट भारत जानेको संख्यामा कमि आएको छैन।

मानिसको आवतजावत जारी रहेपनि स्वास्थ्यको न्यून्तम मापदण्डसमेत अपनाइएको छैन।

पारिवारिक सम्बन्ध तथा सीमापारी सामानहरु सस्तो मूल्यमा पाउने गरेको कारण दिनहुँ ठूलो संख्यामा नेपालीहरु भारत गएर फर्कने गरेका छन्। भारतमा कोरोना संक्रमण भयावह बन्दै गएपछि त्यहाँ रोजगारीमा रहेका नेपालीहरु समेत फर्कने गरेका छन्। तर उनीहरुलाई भने स्वास्थ्य परीक्षण बिना नै घर पठाइने गरिएको छ।

प्रदेशको सप्तरीको कुनौली, सिरहा माडर, धनुषाको इनर्वा, जटही, महोत्तरीको भिठामोड, मटिहानी, सर्लाहीको सोनवर्सा, रौतहटको वैरगिनिया, पर्साको रक्सौल लगायत दर्जनौँ नाकाबाट मानिसहरु आउने गरेका छन्। चोर बाटो भएर आउनेहरुको तथ्यांकसमेत प्रहरीसँग छैन। वैशाख १ गते यता २० हजार १ सय ५० जना विभिन्न नाकाबाट प्रवेश गरेको २ नम्बर प्रदेश प्रहरी कार्यालय जनकपुरधामका प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक कृष्ण प्रसाईले जानकारी दिए।

मंगलबार प्रदेशको विभिन्न नाका भएर १ हजार ५ सय ८१ जना नेपाल प्रवेश गरेका छन्। त्यस्तै सोमबार २ हजार ९१, आइतबार १ हजार ५ सय ६८ जना भारतबाट नेपाल प्रवेश गरेका छन्। प्रवक्ता प्रसाईले दिनहुँ १५ सयदेखि २ हजारसम्म मानिस नेपाल प्रवेश गर्ने गरेको तथ्यांक नेपाल प्रहरीसँग रहेको बताए।

भारतमा कोरोना संक्रमण माहामारीको रुप लिएसँगै यसको प्रत्यक्ष प्रभाव नेपालमा समेत परेको हो। यद्यपि खुल्ला सीमानाका कारण आवागमन जारी नै रहेकाले जोखिम बढेको छ। भारतबाट नेपाल प्रवेश गर्नेहरु निर्वाध रुपमा नेपाल भित्रिँदै छन्।

नेपालबाट भारत र भारतबाट नेपाल आउजाउ गर्नेको संख्या अत्याधिक रहेपनि प्रहरीसँग त्यसको तथ्यांक छैन। चोरबाटो भएर आवतजावत गर्नेहरुको संख्या अत्याधिक रहेको छ। भारतबाट आउनेहरुको जाँचको लागि नाकामा तापक्रम जाँच्ने थर्मोलगन बाहेक केही छैन।

प्रदेशमा तयारी न्यून

कोरोना महामारीको दोस्रो लहरको प्रकोप प्रदेश २ मा बढेपनि सरकारी स्तरबाट त्यसको कुनै तयारी भएको छैन। प्रदेश २ सरकार अहिले पनि निर्णयमै सीमित हुन पुगेको छ। कोरोनाविरुद्धको लडाईंमा प्रदेश २ अझै प्राविधिक रुपले तयार हुन नसकेको चिकित्सकहरु बताउँछन्।

प्रदेश २ मा अहिले कुल १ हजार ४ सय १७ जना कोरोना संक्रमित छन्। जसमा पर्सामा मात्रै ८ सय ६७ जना सक्रिय कोरोना संक्रमित रहेको प्रदेश २ को स्वास्थ्य निर्देशनालयले जनाएको छ। निर्देशनालयका अनुसार मंगलबारसम्ममा बारामा १ सय ७१, धनुषामा १ सय ५८, रौतहटमा ९१, महोत्तरीमा ४९, सप्तरीमा ४४, सिरहामा २६ र सर्लाहीमा ११ जना सक्रिय संक्रमित रहेका छन्।

प्रदेशमा कोरोना संक्रमितहरुको संख्या दिनानुदिन बढेपनि उपचारको लागि अति आवश्यक आइसीयू, भेन्टिलेटर लगायतका अत्यावश्यक उपकरण तथा दक्ष जनशक्तिको अभाव रहेको छ। कोरोना महामारी आएपनि प्रदेशका सबै जिल्लामा भेन्टिलेटर तथा आइसीयुको व्यवस्था गरिएको छ तर जनशक्तिको अभावमा त्यो प्रयोगविहीन नै बनेको छ।

प्रदेश २ को सामाजिक विकास मन्त्रालय अन्तर्गतको स्वास्थ्य महाशाखा प्रमुख नवल झाका अनुसार अहिले प्रदेश २ मा जम्मा ४५ वटा भेन्टिलेटर उपलब्ध छन्। वीरगञ्जस्थित नारायणी उपक्षेत्रीय अस्पतालमा १०, वीरगञ्जकै नेशनल मेडिकल कलेजमा १०, जनकपुरधामको प्रादेशिक अस्पतालमा ७ वटा भेन्टिलेटर तयारी अवस्थामा छन्।

त्यस्तै महोत्तरीको जलेश्वरमा ५, सप्तरीको राजविराजमा ४, बाराको कलैयामा २, रौतहटको गौरमा ४, सिरहामा २ र लहानमा १ भेन्टिलेटर छ। सर्लाहीमा भने अहिले एउटा पनि भेन्टिलेटर उपलब्ध छैन।

प्रदेशमा ४५ वटा भेन्टिलेटर भएता पनि जनशक्तिको अभावमा अधिकांश भेन्टिलेटर प्रयो विहीन रहेको स्वास्थ्य महाशाखा प्रमुख झाले बताए। उनले वीरगञ्जको नारायणी उपक्षेत्रीय अस्पताल र नेशनल मेडिकल कलेजमा मात्रै दक्ष जनशिक्त रहेको र जनकपुरधामको प्रादेशिक अस्पतालमा जसोतसो चलिरहेको बताए।

प्रदेशका विभिन्न जिल्लामा ७१ बेडको आइसीयुको व्यवस्था रहेको छ। वीरगञ्जको नारायणी उपक्षेत्रीय अस्पतालमा १५, नेशनल मेडिकल कलेजमा २६, जनकपुरधामको प्रादेशिक अस्पतालमा १०, रौतहटको गौरमा १० वटा, जलेश्वरमा ५ र सिरहामा ५ बेडको आइसीयुको व्यवस्था गरिएको छ।

त्यस्तै प्रदेशमा १ सय ८१ बेडको हाइ डिपेन्डेन्सी युनिट (एचडीयु)को व्यवस्था गरिएको स्वास्थ्य महाशाखा प्रमुख झाले बताए। वीरगञ्जको नेशनल मेडिकल कलेजमा सबैभन्दा बढी ३१ बेडको एचडीयु रहेको छ।

त्यस्तै वीरगञ्जको नारायणी उपक्षेत्रीय अस्पताल, जनकपुरधामको प्रादेशिक अस्पताल र राजविराजमा २५/२५ बेड तथा बाँकी जिल्लाहरुमा १५/१५ बेडको एचडीयुको व्यवस्था गरिएको छ।