वीरगन्ज । कोरोना महामारीले जुन रफ्तारमा मानिसहरुको ज्यान लिइरहेको छ, त्यसले भारतको राजधानी दिल्ली शहरस्थित शमशान घाटमा दाहसंस्कारका लागि ठाउँको अभाव हुँदै गएको छ।
यो अवस्थालाई मध्यनजर गर्दै दिल्लीमा अस्थायी शवदाह गृह बनाउन थालिएकाे छ। महामारीको दोस्रो लहरमा संक्रमणको सुनामी आएसँगै ज्यान गुमाउनेको संख्या लगातार बढिरहेको छ। सोमबार मात्रै दिल्लीमा ३८० जनाको मृत्यु भएको छ।
मेडिकल अक्सिजन, आइसियु बेड तथा जीवन रक्षक औषधिको अभाव भइरहेको छ। पछिल्लो दुई हप्तामा मात्रै २० लाख भन्दा धेरै संक्रमित थपिएका छन्। पछिल्ला दिनहरुमा दैनिक साढे तीन लाखको हाराहारीमा संक्रमित थपिएका छन्।
भारतमा कोरोना संक्रमित र ज्यान गुमाउनेको वास्तविक संख्या अझ धेरै हुन सक्ने अनुमान कतिपयले गरेका छन्। समाचार संस्था एनडीटिभिको एक रिपोर्टका अनुसार अघिल्लो हप्ता कम्तीमा ११५० मानिसको मृत्युको आँकडा दिल्ली सरकारको रेकर्डमा राखिएको छैन।
यस्तो स्थिति भारतका अन्य शहरमा पनि हुन सक्ने समाचार रिपोर्टमा दाबी गरिएको छ। शवदाह गृहका कर्मचारी दिन रात नभनी काम गरिरहेका छन्।
आफ्नो परिवारजनको दाह संस्कारका लागि आएका शोक सन्तप्त परिवारलाई पनि उनीहरु सहयोग गरिरहेका छन्। उनीहरु शव जलाउन आवश्क पर्ने काठको बन्दोबस्त गरिरहेका छन्, अरुको रीति रिवाजको पनि पालना गरिरहेका छन्।
दिल्लीमा अब पार्किङ्ग, पार्क तथा खाली मैदानलाई अन्त्येष्टि स्थलका रुपमा प्रयोग गरिनुपर्ने माग उठिरहेको छ। धेरै परिवारहरुले आफ्ना परिवारजनको अन्तिम संस्कारका लागि घण्टौँ प्रतिक्षा गरिरहनुपरेको छ।
दिल्लीको सराय काले खान शवदाहस्थलमा शवको अन्तिम संस्कारका लागि २७ नयाँ प्लेटफर्म बनाइएको छ। यो नजिकैको पार्कमा ८० प्लेटफर्म बनाइएको छ। दिल्ली नगर नियम यमुनाको किनारमा घाट बनाउनका लागि ठाउँको खोजी भइरहेको छ।
शराय काले खानमा पहिला मात्र २२ शव एकैपटक जलाउन सकिने व्यवस्था थियो। यो शवदाह स्थलका एक कर्मचारीले आफूले बिहान सबेरैदेखि मध्यरातसम्म लगातार काम गरिरहेको बताए।
गाजीपुर शवदाह स्थलको पार्किङ्ग क्षेत्रमा २० अतिरिक्त प्लेटफर्म बनाइएको छ। एक अधिकारीका अनुसार त्यहाँ अझै थप प्लेटफर्म बनाउन आवश्क भइसकेको छ किनकी शवहरु दिनप्रतिदिन बढिरहेका छन्।
एउटा शवलाई पूर्ण रुपमा जल्न ६ घण्टा लाग्ने गर्दछ र मानिसहरुले आप्ना परिवारजनको अन्तिम संस्कारका लागि चार घण्टासम्म प्रतिक्षा गरिरहनुपरेको छ।
दिल्लीको अन्य शमशानस्थलको हालत पनि गम्भीर छ। कोरोना संकटसँग लडिरहेका मानिसहरुको मद्दत गर्ने गैरसरकारी संस्था ‘सेन्टर फर होलिस्टिक डेभलेपमेन्टका प्रमुख सुनिल कुमार अलेदियाले शहरमा रहेका शमशानको सुविधा बिस्तारका लागि ठाउँ अभाव रहेको बताए।
उनका अनुसार शवदाह स्थलको माग अत्यधिक बढेको छ। शरहमा झण्डै दुई करोड जनसंख्या छ। अस्पतालहरु भरिएका छन् र मेडिकल अक्सिजनको आपूर्ति सहज भइरहेको छैन।
दिल्लीका कमसेकम दुई अस्पतालमा अक्सिजन अभावमा मानिसहरुले ज्यान गुमाउनु परिरहेको दृष्यहरु देखिएका थिए। एम्बुलेन्सको पनि अभाव भइरहेको छ।
अस्पतालमा बेड मिलि नै हाल्यो भने पनि बिरामीलाई कसरी त्यहाँ पुर्याउने यो पनि एक समस्याका रुपमा खडा भएको छ। धेरै मानिसहरुको ज्यान यो कारणले पनि गुमिरहेको छ।
सामाजिक सञ्जालमा सहयोगको अपिलका लागि गरिएका आग्रहहरु छरपष्ट देखिन्छन्। कसैले अक्सिजन सिलिण्डरका लागि त कसैले आइसियु बेड तथा कसैले औषधिका लागि गुहार गरिरहेका छन्।
(यो सामग्री बिबिसी हिन्दीको सहयोगमा तयार पारिएको हो।)
