वीरगन्ज । कोभिड–१९ को उच्च संक्रमण मत्थर भएका बेला काठमाडौंका अस्पतालहरुमा मुटुरोगीको चाप बढेको छ । कोभिड अवधिमा ९० प्रतिशतले घटेको बिरामीको संख्या अहिले बढ्दै गएको अस्पतालहरुको तथ्यांकले देखाएको छ ।

ओपीडीमा दैनिक ७०० बिरामी
बाँसबारीस्थित सहिद गंगालाल राष्ट्रिय हृदयरोग केन्द्रमा कोरोना संक्रमण कम हुँदै गएपछि ओपीडीमा आउने बिरामीको संख्या बढेको छ । कोभिड संक्रमणअघि दैनिक ५०० देखि ६०० को हाराहारीमा बिरामी आउने गरेकोमा अहिले ७०० जना आउने गरेको अस्पतालका निर्देशक डा. चन्द्रमणि अधिकारीले बताए । अधिकारीका अनुसार ओपीडीमा आउनेमा अधिकांश नियमित बिरामी छन् । नयाँ बिरामी दैनिक १०० को संख्यामा बढेका छन् ।

कोभिड संक्रमणका बेला फलोअपमा आउन नपाएका बिरामीहरुको चाप अहिले बढेको थापाथलीस्थित नर्भिक अस्पतालका मुटुरोग विशेषज्ञ डा. नग्मा श्रेष्ठले बताइन् । “दुई महिनाअघिसम्म मुटुरोगीको संख्या घटेको हो किजस्तो महसुस भएको थियो । तर, अहिले रेगुलर बिरामीभन्दा पनि नयाँ बिरामी धेरै थपिएका छन्,” उनले भनिन् ।

युवामा मुटुको समस्या बढ्दै
पछिल्लो समय मुटुसम्बन्धी समस्या लिएर आउने युवा उमेरका बिरामी धेरै छन् । ३५ देखि ४५ वर्षसम्मका युवाहरुमा मुटुको समस्या धेरै देखिन थालेको छ । डा. नग्माका अनुसार यो उमेरका व्यक्तिहरुमा उच्च रक्तचापको समस्या धेरै देखिएको छ । अहिले देखिएको यो दरले निकट भविष्यमा नेपालमा मुटुरोगीको संख्या उच्च हुने विशेषज्ञहरुको आँकलन छ । बद्लिँदो जीवशैली र खानपानले मुटुरोगीको संख्या बढेको डा. नग्मा बताउँछिन् ।

उच्च रक्तचाप मुटुरोगको प्रमुख कारण
सन् २००० देखि २०२० सम्मको तथ्यांकलाई आधार मानेर गरिएको एक अध्ययनमा अबको पाँच वर्षमा झन्डै ४५ प्रतिशत पुरुषहरुमा उच्च रक्तचापको समस्या हुनसक्ने पाइएको छ । इन्टरनेसनल जर्नल अफ हाइपरटेन्सन नामक जर्नलमा हालसालै प्रकाशित नेपाली अनुसन्धानकर्ताहरुको एक अध्ययन रिपोर्टमा गएको दुई दशकमा नेपाली पुरुषमा उच्च रक्तचाप १३ प्रतिशतले वृद्धि भएको देखिएको छ । तर, सोही समयमा उपचार ११ प्रतिशत र नियन्त्रण ३ प्रतिशतले मात्रै वृद्धि भएको देखिएको छ ।

सन् २०१६ देखि २०२० सम्म आइपुग्दा नेपालका ३८ प्रतिशत पुरुषमा यो समस्या देखिएको छ । त्यस्तै, २८ प्रतिशत महिलामा उच्च रक्तचाप भएको अध्ययनले देखाएको छ । यही अवधिमा नेपालको कुल ३२ प्रतिशत जनसंख्यामा उच्च रक्तचाप देखिए पनि २७ प्रतिशत मात्रै उपचारको दायरामा आएको पाइएको छ ।

व्यायाम र खानपानमा ध्यान दिन सुझाव
उच्च रक्तचाप मुटुरोगको प्रमुख कारक भएको विश्व स्वास्थ्य संगठनको अध्ययनले पनि पुष्टि गरेको छ । नेपालमा बद्लिँदो खानपान र जीवनशैलीले उच्च रक्तचापका बिरामी थपिँदै गएको इन्टरनेसनल जर्नल अफ हाइपरटेन्सनमा प्रकाशित अध्ययन रिपोर्टका प्रमुख अनुसन्धानकर्ता डा. राजाराम ढुंगाना बताउँछन् ।

मद्यपान नगर्नु, नियमित व्यायाम गर्नु र खानपानमा विशेष ध्यान दिनु उच्च रक्तचाप नियन्त्रणका उपाय भएको उनको भनाइ छ । कम्तीमा आधा घण्टा दैनिक पसिना निस्कने गरी व्यायाम गर्नुपर्ने बताइन्छ ।