वीरगंज | कोरोनाका कारण कर्जा प्रवाह ठप्प हुँदा बैंकहरूमा तरलता थुप्रिएको थियो । बैंकहरूले झन्डै २ खर्ब तरलता रहेको भन्दै टाउको दुखाएका थिए भने नेपाल राष्ट्र बैंकले बजारबाट अधिक तरलता प्रशोचन गर्नु परेको थियो । तर, अहिले अकस्मात् बजारमा तरलता कम भएको समाचार सार्वजनिक भएको छ । त्यसकै परिणामस्वरूप शेयर बजारको चकम घट्न थालेको छ । दैनिक १० अर्बको कारोबार हुुने सेयर बजारमा अहिले ५ अर्बको पनि कारोबार हुन सकेको छैन । बजार परिसूचक पनि ओरालो लाग्न थालेको छ ।
गत पुसको दोस्रो साता २ खर्बको हाराहारीमा बैंकिङ प्रणालीमा अधिक तरलताको अवस्था थियो । अहिले ४७ अर्ब ३८ करोड रुपैयाँ तरलता रहेको नेपाल राष्ट्र बैंकले जानकारी दिएको छ । तरलता अभाव हुन थालेपछि बैंकहरूको एक बैंकले अर्को बैंकसँग सापटी लिने अन्तर बैंक कारोबारको भारित औषत ब्याजदर पनि बढ्न थालेको छ । गत पुसको १५ गते बैंकिङ प्रणालीमा १ खर्ब ९१ अर्ब रुपैयाँ अधिक तरलता हुँदा अन्तर बैंक ब्याजदर शून्य दशमलव २१ प्रतिशत थियो । माघको १ गते १ खर्ब ५१ रुपैयाँ तरलता थियो भने अन्तरबैंक ब्याजदर शून्य दशमलव २१ प्रतिशत रहेको राष्ट्र बैंकले जानकारी दिएको छ ।
पछिल्लो समयमा उत्पादनशील क्षेत्रमा कर्जाको माग बढ्दा र आयात बढ्दा तरलतामा दबाब परेको बताइएको छ । यही क्रमले कर्जाको माग बढ्दै गए तरलता व्यवस्थापनमा केही दबाब पर्ने तथा निक्षेपको ब्याजदर बढ्ने सम्भावना देखिन्छ ।
अहिले बैंक तथा वित्तीय संस्थामा कर्जाको मागअनुसार ऋणयोग्य रकमको अभाव हुँदै गएको छ । तरलता संकुचन हुँदा कर्जाको मागअनुसारको आपूर्ति गर्न बैंकहरूले निक्षेपकर्तालाई आकर्षण गर्ने हुँदा निक्षेपको ब्याजदर बढ्ने देखिन्छ । ब्याजदर बढ्ने संकेत पाएर नै अहिले ठूला र बाठा लगानीकर्ताहरू शेयरबजारबाट बाहिरिएको अनुमान छ, जसका कारण कारोबार रकम घट्दै गएको छ । यसले गर्दा नयाँ लगानीकर्ता फस्ने सम्भावना पनि हुन्छ । त्यसतर्पm लगानीकर्ताको ध्यान जानु जरुरी छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार आयातको परिमाण बढ्दो छ । व्यापारघाटाको आँकडा पनि त्यसैअनुसार बढ्ने देखिन्छ । तर, बैंकको कर्जा उत्पादनशील क्षेत्रमा बढी गएको छ घरजग्गा तथा शेयर कर्जामा बढी गएको छ त्यो हेर्नुपर्ने हुन्छ । जेहोस् कर्जा प्रवाह बढ्नु भनेको अर्थतन्त्र पुरानै लयमा फर्कनु हो ।
