वीरगन्ज । सरकारको चालू खाता घाटा निरन्तर चुलिँदै १ खर्ब १ अर्ब ९० करोड पुगेके छ । चालू आर्थिक वर्षको सुरुको केही महिना धनात्मक रहेको चालू खाता निरन्तर घाटामा गएको हो । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा चालू खाता १ खर्ब ६ अर्ब रुपैयाँले घाटामा रहेको थियो । अमेरिकी डलरमा अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा ९३ करोड ६ लाखले घाटामा रहेको चालू खाता समीक्षा अवधिमा ८७ करोड १० लाखले घाटामा रहेको छ ।

समीक्षा अवधिमा पुँजीगत ट्रान्सफर ५.७ प्रतिशतले कमी आई ७ अर्ब ८३ करोड रुपैयाँ कायम भएको छ भने खुद प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी ३७.३ प्रतिशतले कमी आई ९ अर्ब २ करोड रुपैयाँ कायम भएको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा पुँजीगत ट्रान्सफर ८ अर्ब ३० करोड र खुद प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी १४ अर्ब ३८ करोड रुपैयाँ रहेको थियो ।

समीक्षा अवधिमा शोधनान्तर स्थिति भने राम्रो अवस्थामा रहेको छ । सात महिनामा ९७ अर्ब ३६ करोड रुपैयाँले बचतमा रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा शोधनान्तर स्थिति २१ अर्ब ६१ करोड रुपैयाँले बचतमा रहेको थियो । अमेरिकी डलरमा अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा १९ करोड ११ लाखले बचतमा रहेको शोधनान्तर स्थिति समीक्षा अवधिमा ८१ करोड ७६ लाखले बचतमा रहेको छ । शोधनान्तर बचत हुनु भनेको मुलुकको वैदेशिक खर्चभन्दा आम्दानी बढी हुनु हो ।

शोधनान्तर स्थिति २१ अर्ब ६१ करोड रुपैयाँले बचतमा रहेको थियो । अमेरिकी डलरमा अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा १९ करोड ११ लाखले बचतमा रहेको शोधनान्तर स्थिति समीक्षा अवधिमा ८१ करोड ७६ लाखले बचतमा रहेको छ ।

नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार माघसम्म आयात ८ खर्ब ३ अर्ब ६४ करोड रुपैयाँको भएको छ । पोहोरको भन्दा यो थोरै बढी हो । व्यापार घाटा ७ खर्ब ३३ अर्ब ७३ करोड रुपैयाँ छ । यद्यपि, यो पोहोरको भन्दा ०.७ प्रतिशतले कम हो । माघमा विदेशी मुद्रा सञ्चिति १४ खर्ब ६२ अर्ब ३ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । गत असारमा यो १४ खर्ब एक अर्ब ८४ करोड रुपैयाँ थियो ।

समीक्षा अवधिमा सरकारको कर राजस्व ४ खर्ब ५८ अर्ब १० करोड र गैरकर राजस्व ४० अर्ब ४२ करोड रुपैयाँ गरी कुल राजस्व ४ खर्ब ९८ अर्ब ५२ करोड (प्रदेश सरकार तथा स्थानीय तहमा बाँडफाँट हुने रकमसमेत) परिचालन भएको छ । राष्ट्र बैंकका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७७-७८ को सात महिनामा कुल आन्तरिक कर्जा १०.५ प्रतिशतले बढेको छ । अघिल्लो वर्र्षको सोही अवधिमा उक्त कर्जा ३.१ प्रतिशतले बढेको थियो । वार्षिक बिन्दुगत आधारमा २०७७ माघ मसान्तमा यस्तो कर्जा २१.८ प्रतिशतले बढेको छ ।

वार्षिक बिन्दुगत आधारमा उपभोक्ता मूल्य सूचकांकमा आधारित मुद्रास्फीति २.७० प्रतिशत छ । आयात ०.०१ प्रतिशतले र निर्यात ७.६ प्रतिशतले बढेको छ । विप्रेषण आप्रवाह नेपाली रुपैयाँमा १०.९ प्रतिशतले र अमेरिकी डलरमा ६.७ प्रतिशतले बढेको छ । शोधनान्तर स्थिति ९७ अर्ब ३६ करोड रुपैयाँले बचतमा छ । कुल विदेशी विनिमय सञ्चिति १२ अर्ब ५७ करोड अमेरिकी डलर रहेको छ । संघीय सरकारको खर्च ४ खर्ब ९९ अर्ब ६८ करोड र राजस्व परिचालन ४ खर्ब ९८ अर्ब ५२ करोड रुपैयाँ छ ।

२०७७ माघमा वार्षिक बिन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फीति २.७० प्रतिशत रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही महिनामा यस्तो मुद्रास्फीति ६.८७ प्रतिशत रहेको थियो । समीक्षा महिनामा खाद्य तथा पेय पदार्थ समूहको मुद्रास्फीति ३.०२ प्रतिशत र गैरखाद्य तथा सेवा समूहको मुद्रास्फीति २.४४ प्रतिशत रहेको छ ।

२०७६ माघकोे तुलनामा २०७७ माघमा फलफूल, घिउ तथा तेल, दाल तथा गेडागुडी र सुर्तीजन्य वस्तु उपसमूहको मूल्यवृद्धि क्रमशः १८.८४ प्रतिशत, १८.१४ प्रतिशत, १०.४१ प्रतिशत र १०.४१ प्रतिशत रहेको छ ।

समीक्षा महिनामा काठमाडौं उपत्यकामा २.१२ प्रतिशत, तराईमा २.७८ प्रतिशत, पहाडमा ३.३० प्रतिशत र हिमालमा २.०५ प्रतिशत मुद्रास्फीति रहेको छ । २०७६ माघमा यी क्षेत्रमा क्रमशः ७.५८ प्रतिशत, ७.२९ प्रतिशत, ५.४६ प्रतिशत र ५.२८ प्रतिशत मुद्रास्फीति रहेको थियो ।