काठमाडाैं | काेरोना भाइरस (कोभिड–१९)का कारण बन्दाबन्दीले विद्यालय र कलेज ठप्प छन् । बालबालिकाको पढाइ अनिश्चित बनेपछि विकल्पका रूपमा अनलाइन अध्यापन गर्न थालिएको छ तर दुर्गममा अनलाइन प्रविधिबाट पठनपाठन प्रायः असम्भव नै देखिएको स्थानीय जनप्रतिनिधिहरू बताउँछन् ।

दुर्गम गाउँपालिकाको सबै वडामा इन्टरनेट सुविधा नपुगेकाले बालबालिका, शिक्षक र अभिभावक इन्टरनेट साक्षरतामा अभ्यस्त नहुँदा बालबालिकालाई अनलाइन प्रविधिबाट अध्यापन गराउने कार्य असम्भवजस्तै बनेको स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिको भनाइ छ ।

संविधानले माध्यमिक र आधारभूत तहको शिक्षाको अधिकार स्थानीय तहलाई दिएको छ । देशभर गरी कुल ३५ हजार ५२० विद्यालयमा २८ हजार ८३० सामुदायिक विद्यालय र छ हजार ६८७ निजी विद्यालय रहेको शिक्षा तथा मानव स्रोत विकास केन्द्रले जनाएको छ ।

अहिले स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिले अनलाइन प्रविधिबाट बालबालिकालाई अध्यापन गराउन असम्भव हुने भन्दै विकल्पको खोजी गर्न थालेका छन् । गाउँपालिका राष्ट्रिय महासङ्घ नेपालका अनुसार कुल ४६० गाउँपालिकाका २५ प्रतिशत वडामा अझै पनि इन्टरनेटको पहुँच छैन । पुगेका वडा र बस्तीमा राम्रोसँग इन्टरनेट टिप्दैन, चल्दैन ।

महासङ्घका महासचिव एवं सिन्धुपाल्चोकको इन्द्रावती गाउँपालिकाका अध्यक्ष वंशलाल तामाङले अनलाइन प्रविधिबाट अध्यापन गराउने कार्य कठिन भएको बताए । उनले भने, ‘अनलाइन प्रविधि सहरकेन्द्रित हुनेखाने वर्गका बालबालिकाका लागि त हुनसक्छ तर गाउँमा अनलाइन प्रविधिबाट पठनपाठन गर्न सहज छैन ।’

ग्रामीण बस्तीका अभिभावकलाई मेलापात, घाँसदाउँरा र गोठालो जानुपर्ने बाध्यता हुन्छ । बालबालिकालाई अनलाइनमै अध्यापन गराउने र सँगै बस्ने फुर्सद अभिभावकसँग नहुने भएकाले अनलाइन प्रविधिबाट बालबालिकालाई अध्यापन गराउन सहज नहुने तर्क स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिहरूको छ ।

विकल्पको खोजी

गाउँमा अनलाइनभन्दा रेडियो र टेलिभिजनको बढी पहुँच पुगेकाले रेडियोबाट बालबालिकालाई पढाउने विषयमा छलफल सुरु हुन थालेको छ । कर्णाली प्रदेश सल्यानको कपुरकोट गाउँपालिकाका अध्यक्ष भीमबहादुर सेनले अनलाइन प्रविधिबाट गाउँमा पठनपाठन असम्भव हुने भएकाले रेडियो वा टेलिभिजनबाट पढाउने विकल्पको खोजी गर्न लागिएको बताए।

घरमै शिक्षा

शिक्षा तथा मानव स्रोत विकास केन्द्रले घरमा नै अभिभावकलाई संस्कारयुक्त शिक्षा सिकाउन आग्रह गरेको छ । केन्द्रका महानिर्देशक डा. तुलसीप्रसाद थपलियाले बन्दाबन्दीले गर्दा अन्य क्षेत्रमा जस्तो शिक्षा क्षेत्रमा खासै क्षति भएको छैन । फुर्सदको समयमा घरमा नै बसेर संस्कारयुक्त शिक्षा सिकाउन सबै अभिभावकलाई आग्रह गरे । उनले भने, ‘हाम्रा संस्कृति, मूल्य, मान्यता, आदर, सत्कार, मान, सम्मान र समाजीकरण गर्ने कार्य हाम्रा जीवनका लागि उत्तिकै महìवपूर्ण छ, सो कुरा अभिभावकले आफ्ना बालबालिकालाई घरैमा बसेर सिकाउन सक्नुहुन्छ ।

घुम्ती शिक्षक

रेडियो र टीभीबाट प्रभावकारी पठनपाठन गर्न नसकिने दुर्गम स्थानीय तहमा टोलटोलमा घुम्ती शिक्षक खटाउने तयारी कतिपय जनप्रतिनिधिले गरेका छन् । अभिभावकले घरैमा बालबालिकालाई पठनपाठनको वातावरण बनाउने र पठनपाठनमा आवश्यक सहजीकरण गाउँमै भएका शिक्षकले घुम्ती रूपमा घरमा पुगेर सिकाउने गाउँपालिका राष्ट्रिय महासङ्घ नेपालले जनाएको छ ।

नेपालको भूगोल हिमाल, पहाड र तराई भएकाले ठाउँ अनुसारको पठनपाठन विकल्प खोज्नुपर्छ, सोही विकल्पमा हामी जुटेका छौँ, अध्यक्ष सेनले बताए । गोरखापत्र दैनिकमा खबर छ ।