जनकपुरधाम | धनुषाको दुहवीमा आइतबार राति एक युवकले आत्महत्या गरे। पासो लगाएर ज्यान गुमाएका ती युवकको परिवारले प्रहरीलाई जानकारी गराए। शवलाई पोष्टमार्टमका लागि प्रादेशिक अस्पताल जनकपुर ल्याउनुपर्ने भयो।

तर, शव अस्पतालसम्म लग्न परिवारले न त कुनै शववाहन फेला पारे न त एम्बुलेन्स नै। अन्तमा शवलाई ट्रयाक्टरमा राखेर परिवार पनि त्यसमै बसी अस्पताल आए। शवको पोष्टमार्टम भयो। गत शुक्रबार जिल्लाको मूलाबारीकी ४५ वर्षीया मरनीदेवी सदा उच्च ज्वरो आएपछि छोरा कारीसँग प्रादेशिक अस्पताल आइन्। तर, अस्पतालमा उनलाई भर्ना नलिइ क्वारेन्टाइनमा राख्न चिकित्सकहरुले सल्लाह दिए। नगराइन नगरपालिका गंगुलीस्थित क्षेत्रीय क्वारेन्टाइनसम्म आमालाई पुर्याइदिन कारीले रेडक्रससहित विभिन्न संघसंस्थाका एम्बुलेन्स चालकलाई गुहारे तर, कसैले पनि लग्न मानेनन्। निकैबेर अस्पतालको प्रांगणमा भुइँमै छट्पटिएकी मरनीलाई अन्तमा प्रहरीको सहयोगमा गंगुली पुर्याइयो।

कोभिड—१९ को संक्रमणले अहिले एम्बुलेन्स चालकहरुलाई पनि भयभित बनाएको छ। चालकले हतपत बिरामी बोक्न नमानेपछि विभिन्न रोगका बिरामीलाई अस्पतालसम्म पुग्न निकै अप्ठ्यारो भएको छ। जिल्लाका संघसंस्था र रेडक्रस गरी ९० वटा एम्बुलेन्स सञ्चालनमा छन्। जनकपुरमा मात्रै उपलब्ध हुने एम्बुलेन्सको संख्या पनि ३० भन्दा बढी छ तर, अहिलेको जोखिममा एम्बुलेन्स अस्पताल छेऊछेऊ भेटिन छाडेका छन्। अन्य बेला प्रादेशिक अस्पतालको छेऊमा रहेको बाह्र बिघा मैदानमा अनाधिकृत रुपमै एम्बुलेन्स पार्किङ्ग गरी चालक बिरामी खोज्दै हिँड्थे तर, अहिले अधिकांश चालक बिदामा बसेका छन् भने एम्बुलेन्स पनि मनमौजी रुपमा सेवा दिने गरेका छन्।

‘चालकलाई पनि ज्यानको डर छ नि’, एम्बुलेन्स सञ्चालक मिथिलाञ्चल विकास केन्द्रका अध्यक्ष महाशंकर ठाकुर भन्छन्, ‘सरकारले चालकको सुरक्षाका लागि सामान्य स्वास्थ्य सामग्रीसमेत उपलब्ध गराएका छैनन्। यस्तोमा ज्यान जोखिममा राखेर उनीहरु काम गरिरहेका छन्।’ रुघाखोकी र ज्वरोको बिरामी बाहेक अन्य बिरामीलाई एम्बुलेन्स चालकले दिनरात सेवा दिइरहेको ठाकुर बताउँछन्। ‘कोरोनाको लक्षण देखिएको भन्नेबित्तिाकै चालकले एम्बुलेन्समा बसाउनै मान्दैनन् के गर्ने ? ’, ठाकुरले थपे। एम्बुलेन्स चालकका लागि प्रशासनले पीपीई र गुणस्तरीय मास्क तथा पञ्जा उपलब्ध गराओस् भनेर प्रमुख जिल्ला अधिकारीसमक्ष अनुरोध गरे पनि कुनै सुनवाई नभएको ठाकुर बताउँछन्।

‘सबै बिरामीलाई निरन्तर सेवा दिइरहेका छौं’, नेपाल रेडक्रस सोसाइटी धनुषाका अध्यक्ष नरेश सिंह भन्छन्, ‘रेडक्रसबाट जिल्लामा सञ्चालित ४ वटा एम्बुलेन्समा बिरामी र चालकबीच पार्टिसनको व्यवस्था मिलाएर सञ्चालनमा ल्याएका छौं।’ चालकको छेऊको सिटलाई ब्लक गरेर पछाडिको सिटमा एयरटाइट गरी पेसेन्टलाई बस्ने व्यवस्था मिलाएको उनको भनाइ छ। ‘एम्बुलेन्स सञ्चालकहरुले यस विपतिको बेला कहाँ के गरिरहेका छन् भन्नेबारे प्रशासनले सोधखोज गर्नुपर्छ’, उनी भन्छन्। अहिले अस्पतालभन्दा बढी एम्बुलेन्स हाइवेमा देखिएको हुँदा ती एम्बुलेन्सले बिरामी नै बोकेका हुन् वा अन्य क्रियाकलापमा लागेका छन् त्यसको पनि निगरानी हुनुपर्ने सिंह बताउँछन्।

यता, धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी कोषहरि निरौला बिरामी नबोक्ने एम्बुलेन्सलाई ठाउँका ठाउँ कारबाही गरिने बताउँछन्। ‘यदि कसैले बिरामी बोक्न आनाकानी गरेको छ भने मलाई सोझै जानकारी गराउनुस्, त्यस्तालाई तुरुन्तै कारबाही हुन्छ’, निरौलाले भने।