बारा | निजगढबाट दैनिक नीस्किने फोहोरमैला अवैधरूपमा खोलामा डम्पिङ गर्ने गरेको पाइएको छ। राजमार्गआसपासका बस्तीबाट विसर्जित वस्तुलाई निजगढ नगरपालिकाले ट्याक्टर प्रयोग गरी दिनहँु खोलामा फाल्ने गरेको छ ।
विगतमा सामुदायिक वन क्षेत्रको खाली स्थानमा फाल्ने गरिएको थियो। दुई वर्षअघि बकैया—नागमणि सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले रोकेको थियो। त्यसयता कहिले वन क्षेत्रमा त कहिले बकैया खोलाबगरमा नगरपालिकाले फोहोर प्mयाँक्ने गरेको छ।
राजमार्गको निजगढ बकैया पुलदेखि ५ सय मिटर दक्षिणतर्फ फोहोरमैलाको डुङ्गुर छ। फोहोरको दुर्गन्धले बस्तीमा रोग फैलने खतरा बढेको छ।
फोहोरमैला सिमिएको खोलाको पानी प्रयोग गर्दा रोगको महामारीसमेत फैलन सक्ने सम्भावना अधिक छ। खोलानाला, बगर, वन क्षेत्रमा फोहोर फालिनु कानूनीरूपमा अपराध ठहर्छ।
फोहोरमैलाको उचित व्यवस्थापनमा निजगढ नगरपालिकाले खासै चासो राखेको पनि पाइँदैन। फोहोरबाट मोहोर बनाउने प्रविधिको प्रयोग गर्न सकिने भएपनि यसतर्पm जनप्रतिधिनिहरूको ध्यान जान नसकेको नगरवासीको गुनासो छ। करीब दुई वर्षयतादेखि नै दैनिक ६ ट्याक्टर फोहोर बकैया खोलाबगर र जङ्गलमा फाल्दै आइरहेको निजगढ नगरपालिका फोहोरमैला व्यवस्थापन इन्चार्ज अजय मल्लिकले बताए।
यसैगरी, दिनहुँ मासु प्रयोजनका लागि निजगढमा काटिने राँगा, भैंसीको हाडखोर पनि वन क्षेत्रको छेवैमा थुपार्दै आइरहेको छ। थुपारिएको हाडखोरको दुर्गन्ध हावाले बस्तीसम्म पु¥याउने गरेको स्थानीयहरू बताउँछन्। दुर्गन्धको कारण तामागढीमा कोल्हवी, सपही, अधनवा, विजयपुर जाने यात्रुहरू बढी समस्यामा परेका छन्। दुर्गन्धको कारण नाक छोपेर हिंड्नुपर्ने बाध्यता छ।
वन र राजमार्गनजीकै फालिएका पशुका हड्डी कुकुर र स्यालले यत्रतत्र छर्ने र बस्तीसम्म ल्याइ पु¥याउने गरेको नजीकका बासिन्दाहरूले बताए। “खोलापारि हड्डीको थुप्रो छ। कुकुरले बस्तीसम्म ल्याउँछ। अलि पर राखेको भए हुन्थ्यो। नगरपालिकाले वास्ता गर्दैन,” स्थानीयहरूको भनाइ थियो।
आफूले पटकपटक खोलाबगर, वन क्षेत्रमा फोहोरमैला नफाल्न आग्रह गर्दै आइरहेको निजगढ सबडिभिजन वन कार्यालयका प्रमुख लालबहादुर चौधरीले बताए। “घरघरको शौचालयको सेफ्टी ट्याङ्कीको फोहोरसमेत ट्याक्टरमा ल्याइ वन क्षेत्रमा फाल्न आउने गर्छन्। त्यस्तालाई भेटाएसम्म रोकेको छु,” प्रमुख चौधरीले भने।
फोहोरमैलाको उचित स्थानमा उचित व्यवस्थापन नगर्ने हो भने, विशेषगरी वर्षायाममा रोगको महामारी फैलिन सक्ने सम्भावना अधिक हुने स्वास्थ्यकर्मीहरूले बताएका छन्।
वीरगंज संजाल
